Podkarpackie

Na przedpolu łuku Karpat, dzięki Bieszczadom, jeden z najbardziej malowniczych regionów w Polsce; województwo podkarpackie to przyroda z parkiem narodowym (Bieszczadzki), urozmaicone zabytki z zamkami i pałacami oraz liczne uzdrowiska, a także wielki potencjał dla turystyki aktywnej i specjalistycznej; są tu też drewniane cerkwie wpisane na listę UNESCO; stolicą regionu jest Rzeszów… 

Województwo podkarpackie położone jest w południowo-wschodniej Polsce i graniczy od wschodu z Ukrainą, od południa ze Słowacją, a po stronie polskiej z trzema województwami: małopolskim, świętokrzyskim i lubelskim. Stolicą województwa jest Rzeszów. Podkarpackie zajmuje obszar o powierzchni ponad 17 800 km².

Podkarpackie dla ciekawych świata

Jeden z najbardziej zielonych i dziewiczych obszarów Polski zaprasza na astropokazy, przejażdżki drezynami rowerowymi i na grzbiecie hucuła, a przede wszystkim do odkrycia bogactwa wielokulturowości tej ziemi.

Nie trzeba jechać za wielką wodę, aby poczuć się kowbojem. I to na grzbiecie silnego, nie lękającego się stromizn czy przepaści konia górskiego, hucuła. To właśnie w Bieszczadach narodziła się legenda polskiego Dzikiego Zachodu na wschodzie. Kilkaset kilometrów wyznaczonych szlaków konnych, ale i pieszych przebiega pośród połonin, przez „zarośnięte olchą pola dawnej wsi” – jak śpiewał punkrockowy zespół KSU. Tylko tu, w Parku Gwiezdnego Nieba „Bieszczady” od maja do października oferowane są Pokazy Drogi Mlecznej z bonusem w postaci zdjęcia z gwiazdami i planetami w tle. Bieszczady można też poznać na trasach mknących po torach drezyn rowerowych, napędzanych siłą mięśni pasażerów.

Podkarpackie ma znacznie więcej atrakcji. Oto jego „must see”:

Ikony i szkło

„Bramą w Bieszczady” jest Sanok ze starówką zawieszoną nad stromą skarpą nad Sanem. Na Zamku Królewskim zebrano jedną z najpiękniejszych w Polsce kolekcji sztuki cerkiewnej z ponad 1200 eksponatami, w tym ikonami oraz blisko 600 prac w Galerii Zdzisława Beksińskiego. Sanockie Muzeum Budownictwa Ludowego, pierwszy założony w Polsce, Park Etnograficzny o powierzchni 38 ha gromadzi obiekty reprezentujące przedwojenne grupy etniczne na tym terenie: Bojków, Łemków, Dolinian, Pogórzan Wschodnich i Zachodnich w osobnych sektorach. To ogromny skansen pod gołym niebem z obiektami świeckimi i sakralnymi, Rynkiem Galicyjskim i Dworem ze Święcan.

W Bieszczady można też jechać przez Krosno. Oprócz zabytkowych pałaców i kamienic, miasto szczyci się 500-letnią tradycją wyrobu szkła, o czym opowiada Centrum Dziedzictwa Szkła i przypomina czerwcowy Szklany Festiwal – Glass Festiwal.

W pobliskiej Bóbrce za sprawą Ignacego Łukaszewicza uruchomiono pierwszą na świecie kopalnię ropy – dziś Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazownictwa imienia tego światowego pioniera wykorzystania ropy naftowej w celach przemysłowych i wynalazcy lampy naftowej. Warto podkreślić, że w kopalni wciąż wydobywa się ropę naftową.

Beskid Niski i Roztocze

Zamek obronny Kamieniec w Korczynie-Odrzykoniu zainspirował Aleksandra Fredrę do napisania „Zemsty”. Czasem w ruinach słychać śmiech Kasi, ulubionej karlicy królowej Bony. Z murów rozciąga się widok na Beskid Niski, pocięty szlakami pieszymi i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie z rezerwatem skalnym Prządki, do którego z Kamieńca prowadzi trasa piesza. Tworzące go grupy ostańców z piaskowca ciężkowickiego mogły być przedmiotem słowiańskiego kultu, o czym świadczy odkryte cmentarzysko kurhanowe.

Przedzielone granicą polsko-ukraińską, Roztocze Wschodnie, zwane też Południowym warto oglądać z roweru, korzystając z tutejszych szlaków wytyczonych tak, aby przybliżyć ten obszar na styku kultur polskiej, ruskiej (ukraińskiej) i żydowskiej wraz z zabytkami architektury drewnianej. Sowieckie schrony Linii Mołotowa, stare kamieniołomy, opuszczone, poukraińskie wsie i zarośnięte lasem cerkwiska, Diabelski Kamień w Dahanach i Świątynia Słońca koło Nowin Horynieckich, a wreszcie Południoworoztoczański Park Krajowy dzielony z województwem podkarpackim i lubelskim dopełniają paletę atrakcji.

Na szlaki!

127 obiektów na 9 trasach obejmuje, liczący 1202 km Szlak Architektury Drewnianej. Wśród nich są obiekty docenione przez UNESCO – kościół w Haczowie liczący ponad 500 lat, zespół plebański w Bliznem z unikatową polichromią przedstawiającą tzw. biblię plebejską, oraz cerkwie greckokatolickie w Smolniku, Turzańsku, Chotyńcu i Radrużu.

Z kolei 34 obiekty uwzględnia Karpacki Szlak Ogrodów i Domów Historycznych, podzielony na cztery trasy zgodnie z kierunkami geograficznymi. Na trasie centralnej z pałacem letnim i zamkiem w Rzeszowie, leży Zamek w Łańcucie, jedna z najpiękniejszych rezydencji arystokratycznych w Polsce. Urządzone ze smakiem i rozmachem, w stylach z epoki sypialnie, salony, sale balowe, pokoje kąpielowe, jadalnie, a także park angielski z kolekcją pojazdów konnych dają wyobrażenie, jak żyli tu Lubomirscy i Potoccy. Na zamku, w ogrodach, ale też Bazylice oo. Bernardynów w Leżajsku, Synagodze łańcuckiej oraz sali koncertowej Filharmonii Podkarpackiej odbywają się koncerty Muzycznego Festiwalu w Łańcucie. W światowej rangi wydarzeniu biorą udział znamienici artyści. Zespół zamkowo-parkowy w Krasiczynie jest ozdobą trasy wschodniej. Renesansowa siedziba magnacka Krasickich herbu Rogala i Sapiehów herbu Lis gościła kilku polskich królów. W parku rosną m.in. drzewa rodowe, sadzone przez Sapiehów po narodzinach dzieci: dęby na cześć synów i lipy – córek, opatrzone informacjami o patronach. Oba zamki są pomnikami historii.

Kultura nie tylko od kuchni

40 podmiotów zrzesza Podkarpacki Szlak Winnic. Jest wśród nich winnica Golesz pod Jasłem. Jej właścicielem jest Roman Myśliwiec, Polski Dionizos, bo to on jako pierwszy w kraju wskrzesił polskie winiarstwo, zajmując się profesjonalną produkcją trunku. W całym podkarpackim jest aż 160 winnic. Zacny napój doskonale łączy się z regionalnym jadłem, jakie można skosztować w lokalach Szlaku Kulinarnego Podkarpackie Smaki. Z pewnością nie zabraknie na nim proziaka, placka mącznego z dodatkiem prozy, czyli sody oczyszczonej, pieczonego na blasze tradycyjnej kuchni kaflowej opalanej drewnem. Warto też rozszyfrować, jak smakują potrawy o tajemniczych nazwach: hartacze, krężałki, kugiel, bulwiok, hałuszki, małdrzyk, szabanka, bałabuchy czy krupniak.

Polecane imprezy to ESK – Europejski Stadion Kultury, Festiwal Kultury Pogranicza Folkowisko, Cieszanów Rock Festiwal i Festiwal Dziedzictwa Kresów.

Dowiedz się więcej na stronie regionalnego portalu turystycznego województwa podkarpackiego