Podkarpackie miasta i miasteczka

Na Podkarpaciu znajdziemy miasta o naprawdę długiej i fascynującej historii, takie jak Przemyśl czy Jarosław. Ich zwiedzanie może być ciekawym pomysłem na weekendowy wyjazd dla całej rodziny. Warto przy okazji znaleźć chwilę na odwiedzenie okolicznych pałaców, które skrywają liczne tajemnice.

Dzień 1

Rzeszów

Muzeum Dobranocek to pierwsze w Polsce muzeum prezentujące przedmioty związane z popularnymi w PRL dobranockami. Wśród eksponatów znajdują się oryginalne lalki grające w polskich filmach animowanych oraz różnego rodzaju przedmioty z wizerunkami bohaterów popularnych dobranocek. Niektóre eksponaty liczą ponad czterdzieści lat. W Muzeum organizowane są także m.in. warsztaty dla dzieci oraz projekcje filmowych animacji.

Łańcut

Zamek Lubomirskich w Łańcucie, wraz z powozownią, jest jedną z najcenniejszych zabytkowych rezydencji arystokratycznych w Polsce. Wzniesiony został na polecenie Stanisława Lubomirskiego w latach 1629-1642 na miejscu warowni Stanisława Stadnickiego zwanego „diabłem łańcuckim”. Zamek był dziełem architekta Macieja Trapoli i sztukatora Giovanniego Battisty Falconiego. Pod koniec XVII w. przebudowany przez Tylmana z Gameren. Po 1772 r. stał się główną rezydencją Lubomirskich w typie palazzo in fortezza. Zespół zamkowy słynie ze znakomitych wnętrz mieszkalnych oraz niezwykle cennej kolekcji pojazdów konnych.

W Łańcucie warto zobaczyć także cudowanie ocalałą w trakcie wojny synagogę. Ta barokowa budowla jest jednym z najświetniejszych przykładów zachowanej architektury synagogalnej w Europie Środkowej.

Markowa

Ok. 10 km od Łańcuta, w Markowej, znajduje się Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów. Jak sama nazwa wskazuje, obiekt prezentuje historię ratowania żydowskiej społeczności przez mieszkańców Podkarpacia w czasach niemieckiej okupacji. Uzupełnia ją obrazami relacji polsko-żydowskich w przededniu II wojny światowej oraz wkrótce po niej.

Pruchnik

Ponad 20 km na południowy wschód od Markowej zobaczymy dobrze zachowany zespół zabudowy z małomiasteczkowym układem przestrzennym i wieżą widokową (Korzenie, przysiółek Pruchnika).

Jarosław
W tym mieście dostaniemy okazję przejścia się Podziemnym Przejściem Turystycznym. To największa w Polsce sieć komór i podziemnych korytarzy, które od XVI w. służyły do składowania towarów podczas słynnych w całej Europie jarmarków jarosławskich. W Jarosławiu warto też zobaczyć Kamienicę Orsettich. Jest to jedna z najpiękniejszych kamienic mieszczańskich w Polsce z okresu XVI-XVII wieku. Usytuowana przy rynku, stanowi dziś jedno z cenniejszych muzeów wnętrz zabytkowych.

Centrum Edukacji Kulturalnej w Jarosławiu

Kolejna ciekawa lokalizacja dla zwiedzających. Centrum Edukacji Kulturalnej zajmuje podziemia miejskiego ratusza oraz Bramy Krakowskiej. W piwnicach znajdują się sale poświęcone muzyce, historii malarstwa, rzeźby i architektury. Jest tam także laboratorium teatralne z profesjonalnym ekranem cieniowym i możliwością wystawiania przedstawień z wykorzystaniem pacynek czy marionetek oraz sala do tworzenia origami. Łącznie mamy tu sześć stref stworzonych do działań interaktywnych czy podróży pełnych przygód i nowych doznań. W trakcie zwiedzania zobaczymy również innowacyjne elementy aranżacyjne, w tym aplikacje multimedialne.

Z kolei w Bramie Krakowskiej odkryjemy niezwykłą historię Jarosławia, kulturę i zabytki miasta. Zdobędziemy też wiedzę na temat dziedzictwa kulturowego, troski o jego ocalenie i przekazywanie następnym pokoleniom. Tu również będziemy mieli okazję do wejścia w wirtualny świat i spacer ulicami miasta.

Przeworsk

Pierwszy dzień wycieczki zakończymy w Muzeum Pożarnictwa w Przeworsku. Powstało z prywatnych zbiorów kolekcjonera i działacza Ochotniczej Straży Pożarnej.

Dzień 2

Przemyśl

Forty Twierdzy Przemyśl to gratka dla zwiedzających interesujących się wojskowością. Przemyska twierdza to jeden z największych obiektów architektury obronnej w Europie. Miasto broniły dwa pierścienie umocnień: wewnętrzny, z 18 fortami połączonymi wałami i murami ze strzelnicami, oraz zewnętrzny, długi na 45 km, oddalony od miasta około 10 km i składający się z 42 potężnych fortów, w tym 15 pancernych, nie do zniszczenia przez ówczesną artylerię. Dobrze zachowały się forty w Łętowni, Siedliskach, Duńkowiczkach i Orzechowcach.

Muzeum Dzwonów i Fajek

Znajdziemy tu ekspozycje zabytków ludwisarstwa i fajkarstwa, czyli wyrobów, z których Przemyśl słynął i słynie w Polsce oraz za granicą. Muzeum (wieża) stanowi najwyższy punkt widokowy w mieście – rozciąga się z niego widok na panoramę całego Przemyśla. Zamontowany na wieży w 1820 r. zegar do dzisiaj odmierza czas z dużą dokładnością.

Podczas eskapady zahaczymy również o tor saneczkowy – znajduje się on na Zniesieniu, tuż obok przekaźnika telewizyjnego przy ul. Pasteura. Jest to zjeżdżalnia grawitacyjna typu Alpinie-Coaster uruchomiona w roku 2006.

Zamek w Krasiczynie
Na koniec zwiedzimy jeden z piękniejszych przykładów architektury późnego renesansu w Polsce. Budowę zamku rozpoczął pod koniec XVI w. kasztelan przemyski Stanisław Krasicki. Konstrukcja zamku ma formę czworoboku, w narożach stoją cztery cylindryczne baszty: Boska, Papieska, Królewska i Szlachecka. Zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne ściany zamku pokrywa niezwykła dekoracja sgraffitowa (rzeźbiona w tynku), przedstawiająca sceny biblijne, medaliony z popiersiami cesarzy, wizerunki polskich królów oraz sceny myśliwskie. Jednym z najcenniejszych elementów architektonicznych zamku jest kaplica usytuowana w baszcie Boskiej, porównywana często do Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu.

Adresy niezbędne do samodzielnego zorganizowania wycieczki:

Muzeum Dobranocek w Rzeszowie: http://www.muzeumdobranocek.pl/
Muzeum-Zamek w Łańcucie: www.zamek-lancut.pl
Synagoga w Łańcucie: http://fodz.pl/
Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów  w Markowej: https://muzeumulmow.pl/pl/
Pruchnik: https://podkarpackie.travel/pl/atrakcje/pruchnik
Jarosław: https://podziemia.jaroslaw.pl/
Przeworsk: http://muzeum.przeworsk.pl/
Jarosław: http://www.jaroslaw.pl/centrum-edukacji-kulturalnej
Przemyśl: http://visit.przemysl.pl/
Zamek w Krasiczynie: https://www.krasiczyn.com.pl/

Fotografie: z archiwum Muzeum Dobranocek,  Synagoga w Łańcucie – autor Anna Brzechowska-Rębisz, Twierdza Przemyśl. Fort VIII Łętownia – autor: Dariusz Hop, Zamek w Krasiczynie – autor Paweł Maksymiec