Poznań z historią w tle

Zwiedzanie Bramy Poznania Interaktywnego Centrum Historii Ostrowa Tumskiego

Brama Poznania to pierwsze w Polsce centrum interpretacji dziedzictwa. Dzięki nowoczesnej formie przekazu, grze barw, dźwięków i symboli oddziałujących na zmysły, Brama Poznania jest miejscem, gdzie w atrakcyjny sposób można poznać ponadtysiącletnie dziedzictwo poznańskiego Ostrowa Tumskiego. To z pewnością ciekawa przestrzeń turystyki edukacyjnej dla grup szkolnych.

Historia wyspy katedralnej opowiedziana jest tu prostym językiem, pozbawionym naukowego żargonu. Multimedialne rozwiązania pozwalają znaleźć dodatkowe informacje, jeśli któryś z przedstawianych tematów okaże się szczególnie interesujący. Przestrzeń ekspozycji dostosowana jest także dla osób z różnymi niepełnosprawnościami.

Przygotowano dwie ścieżki zwiedzania: dla młodzieży i dorosłych oraz dla rodzin z dziećmi. Integralną częścią każdej z nich jest audioprzewodnik, który intuicyjne prowadzi przez wystawę i daje możliwość zwiedzania we własnym rytmie. Dodatkowo ścieżka rodzinna poznawanie ekspozycji zamienia w grę terenową. Oba rozwiązania należą do najnowocześniejszych w Polsce.

Oprowadzanie tematyczne grup z klas VII i VIII odbywa się według wybranego scenariusza. Oprowadzaniu towarzyszy przewodnik lub przewodniczka. Dodatkowo każdy uczestnik otrzymuje audioprzewodnik, w którym słyszy nie tylko głos osoby oprowadzającej, ale również wybrane nagrania lektorskie z ekspozycji.
Celem oprowadzania dla grup z klas VII i VIII nie jest zapoznanie się z każdym elementem wystawy, ale zgłębienie wybranego tematu związanego z wyspą katedralną.

Zwiedzanie Ostrowa Tumskiego (Katedra, Rezerwat Archeologiczny Genius loci)

Na przełomie VIII i IX wieku na Ostrowie Tumskim powstał gród obronny, który w X wieku stał się obok Gniezna jednym z głównych ośrodków państwa Piastów.

Właśnie tutaj odbył się chrzest Polski, a w 968 roku założono pierwsze na ziemiach polskich biskupstwo i zbudowano katedrę, w której pochowani są władcy Polski z dynastii Piastów. W ponadtysiącletnie dzieje Ostrowa Tumskiego wpisane są najważniejsze momenty historii Polski. Dawna wyspa katedralna jest jedną z bardziej urokliwych części Poznania. Z dominującą nad całością katedrą, niedużym kościołem Najświętszej Marii Panny, brukowanymi ulicami biegnącymi w miejscu dawnych wałów obronnych i stojącymi w ogrodach zabytkowymi domostwami kanoników katedralnych stanowi enklawę ciszy i spokoju.

Znajduje się tu pierwsza polska katedra, pochodząca z X wieku. Wewnątrz warte uwagi są płyty nagrobne z XV-XVI wieku, ołtarz główny gotycki z 1512 r. oraz XIX-wieczna Złota Kaplica, w której znajduje się sarkofag oraz pomnik pierwszych polskich władców – Mieszka I oraz Bolesława Chrobrego. W podziemiach można zobaczyć relikty pierwszej katedry, grobowce pierwszych władców oraz baptysterium.

W Rezerwacie Archeologicznym Genius loci prezentowane są relikty umocnień wczesnopiastowskiego ośrodka grodowego z X w. oraz pozostałości renesansowego muru otaczającego wyspę. Historię grodu na Ostrowie Tumskim sięgającą X w. można również prześledzić w nowoczesnej sali audiowizualnej. Jeszcze lepszemu zrozumieniu funkcjonowania systemu fortyfikacyjnego pomoże obraz holograficzny i multimedialne kioski.

Zwiedzanie Starego Rynku

Stary Rynek i jego okolice to jedno z najciekawszych miejsc do odwiedzania w Poznaniu. Piękny renesansowy ratusz, zabytkowe kamieniczki, urokliwe uliczki, wiele muzeów, knajpki, kawiarenki i spacerujący ludzie tworzą niepowtarzalny klimat tego miejsca.

W centralnym punkcie Starego Rynku wznosi się najpiękniejszy na północ od Alp renesansowy ratusz. To dzieło Jana Baptysty Quadro z Lugano z połowy XVI w. Najbardziej reprezentacyjną salą ratusza jest Sala Renesansowa (tzw. Wielka Sień) nakryta słynnym sklepieniem z 1555 r. W 1551 r. na ratuszu został zainstalowany zegar z koziołkami. Jego twórcą był Bartłomiej Wolf z Gubina. Codziennie, gdy zegar ratuszowy wybija godzinę dwunastą w południe, w wieżyczce nad zegarem umieszczonym we frontowej elewacji otwierają się drzwiczki i ukazują się dwa blaszane koziołki. Poruszane mechanizmem zegarowym trykają się rogami 12 razy.

Obok ratusza wznoszą się kolorowe domki budnicze z charakterystycznymi podcieniami, w których niegdyś handlowano rybami, świecami i solą, oraz budynek dawnej Wagi Miejskiej, zrekonstruowany po wojnie wg pierwotnego projektu Quadro. Przed ratuszem stoi pręgierz, słup zwieńczony rzeźbą kata z mieczem w ręku, będący miejscem wymierzania kar.

Przylegający do południowo-wschodniego narożnika rynku kwartał zajmuje pałac Górków, wybudowany w połowie XVI w. Był jednym z najładniejszych renesansowych pałaców miejskich w Rzeczpospolitej. Luksusowy budynek ozdobiono m.in. ogrodem z sadzawką pełną ryb i fontanną na dachu. W wyniku zniszczeń wojennych budynek doszczętnie spłonął. Rekonstrukcja przywróciła mu formę, jaką miał po przebudowie w XVIII w.

Na zachodniej ścianie muzeum wygląd średniowiecznego miasta ukazuje nam rycina wg widoku Brauna i Hogenberga z XVII w. To najstarszy znany wizerunek miasta. Widać na niej wyraźnie wyspę Ostrów Tumski z katedrą, mury miejskie z bramami czy nieistniejąca już dziś kolegiata św. Marii Magdaleny z wieżą mierzącą 90 m. Wewnątrz mieści się obecnie Muzeum Archeologiczne, posiadające obok eksponatów ilustrujących dzieje Wielkopolski bogatą kolekcję zabytków sztuki egipskiej i nubijskiej.

Pośrodku Rynku stoi Odwach – wzniesiony w XVIII w. budynek dawnej straży miejskiej. Inicjatorem i fundatorem przedsięwzięcia był Kazimierz Raczyński, ówczesny starosta generalny Wielkopolski. Obecnie Odwach jest siedzibą Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919.

Obok Odwachu znajduje się budynek dawnej Wagi Miejskiej, zrekonstruowany po wojnie wg pierwotnego projektu Quadro.

Na końcu ulicy Świętosławskiej przylegającej do rynku znajduje się jedna z najokazalszych świątyń barokowych w Polsce – kościół farny pw. św. Stanisława. Imponujących rozmiarów wnętrze utrzymane jest w formach rzymskiego baroku. Budowa fary zajęła jezuitom 50 lat. Wnętrze kościoła zachwyca wielkością i bogactwem.

Wizyta w Rogalowym Muzeum Poznania

Gdzie można poznać tajniki największego skarbu kulinarnego Poznania – rogala świętomarcińskiego? W Rogalowym Muzeum Poznania! Widzów czeka opowiedziana na żywo historia rogali świętomarcińskich, a także ich wspólny wypiek połączony z lekcją poznańskiej gwary. To wszystko we wnętrzach zabytkowej kamienicy z widokiem na koziołki.

Rogalowe Muzeum Poznania to miejsce przybliżające najważniejsze poznańskie tradycje w formie kameralnych, swobodnych pokazów na żywo. Atrakcja jest skierowana zarówno do poznańskich szkół i rodzin oraz turystów. Uczestnicy dowiedzą się, skąd pochodzi kształt rogala świętomarcińskiego, jakie są tajniki jego szlachetnej receptury, a nawet sami będą brać udział w wypieku pod okiem Rogalowego Mistrza. Opowieści okraszone są zwrotami z poznańskiej gwary, a w zrozumieniu ich będzie pomagał rodowity Poznaniak – Wuja Biniu.

Muzeum mieści się na w zabytkowej kamienicy na Starym Rynku, dokładnie naprzeciwko Ratusza (wejście od ul. Klasztornej). Wnętrze kamienicy kryje oryginalny renesansowo-gotycki wystrój sprzed pięciuset lat. Z okien Muzeum doskonale widać koziołki, co będzie dodatkową atrakcją seansu przedpołudniowego.

Klasy 1 Szkoły Podstawowej
Zajęcia grupowe dla najmłodszych dzieci prowadzone są domyślnie w trybie warsztatowym, gdzie każda para dzieci robi swojego rogala w specjalnie przystosowanej sali. Jednocześnie w warsztatach może brać udział do 50 osób.

Dzieci w wieku 5-12 lat
Warsztaty artystyczno-edukacyjne „Widokówka z Poznania”, w trakcie których dzieci wykonują własną pocztówkę z ratuszem i koziołkami techniką sypanych piasków. Istnieje możliwość umówienia się na obie atrakcje (widokówkę oraz pokaz rogalowy) w ciągu jednej wizyty. Więcej informacji: widokowkapoznan.pl

Poznań XIX-wieczny – spacer po Dzielnicy Zamkowej

Poznań został włączony do Prus w wyniku drugiego rozbioru Polski w 1793 roku. Od tego czasu Niemcy starali się nadać miastu niemiecki charakter oraz przyciągnąć do stolicy Wielkopolski jak najwięcej niemieckich osadników. Z tego powodu podejmowano szereg inwestycji, które miały zamienić Poznań w miasto przyjazne dla Niemców. Powstały niemieckie biblioteki, muzea, teatry, a na początku XX wieku monumentalna Dzielnica Zamkowa.

Z drugiej strony Polacy zjednoczeni w oporze wobec Niemców wybrali taktykę biernego oporu i poprzez pracę organiczną starali się wzmacniać polskie struktury. Powstały instytucje i towarzystwa dbające o polską kulturę oraz język, powstały spółdzielnie i banki udzielające polskim przedsiębiorcom kredytów.

Trasę wędrówki po polsko-niemieckim, XIX-wiecznym Poznaniu rozpoczynamy na Placu Wolności. Plac wytyczono pod koniec XVIII w. na wzniesieniu zwanym Muszą Górą. To tu postanowiono stworzyć nową dzielnicę, zaprojektowaną przez berlińskich architektów i, dzięki wyższemu położeniu, wolną od nękających miasto powodzi. Plac przecinają Aleje Marcinkowskiego zwane kiedyś Wilhelmstrasse, wzorowane na berlińskich “Unter den Linden”.

Najstarszym z budynków przy Placu Wolności jest Biblioteka Raczyńskich. Ufundowana przez hrabiego Edwarda Raczyńskiego biblioteka została wybudowana w latach 1822-29. Znalazły się w nich zbiory hrabiego Raczyńskiego, które regularnie powiększano o każdą nową publikację wydaną w Wielkim Księstwie Poznańskim.

Obok placu widzimy budynek Muzeum Narodowego. Gmach, wybudowany w latach 1900-1903, nawiązuje formą do berlińskiego Karl-Friedrich-Museum. Oba obiekty miały swoimi dekoracjami i wystrojem pokazać niemiecką potęgę. Po odzyskaniu niepodległości w 1919 r. Kaiser-Friedrich Museum przekształciło się w Muzeum Wielkopolskie, a w roku 1950 w Muzeum Narodowe.

Po prawej stronie Muzeum Narodowego znajduje się historyczny budynek Hotelu Bazar. Wybudowano go w latach 1838-42. Obiekt od razu stał się centrum polskiego życia społecznego, gospodarczego i towarzyskiego. Bazar gościł wielkopolskich ziemian, a na parterze zgodnie ze statutem znajdowały się sklepy wyłącznie polskich kupców. Swój pierwszy skład miał tu m.in. największy poznański przedsiębiorca XIX wieku – Hipolit Cegielski. Budynek przeszedł do historii także dzięki Ignacemu Paderewskiemu, który w grudniu 1918 r. wygłosił patriotyczne przemówienie do poznaniaków z balkonu swojego pokoju. Jeszcze tego samego dnia wybuchło zwycięskie dla Polaków powstanie wielkopolskie, dzięki czemu Wielkopolska po ponad 120 latach wróciła do Polski.

Po drugiej stronie Placu Wolności naszą uwagę przykuwa budynek Arkadii. Nazwa “Arkadia” pochodzi od mieszczącej się niegdyś w tym budynku kawiarni i restauracji. Na początku XIX w. w miejscu dzisiejszej Arkadii wybudowano teatr królewski, w którym odbywały się liczne przedstawienia i koncerty m.in. po raz pierwszy w Poznaniu wystawiono tu “Halkę” Stanisława Moniuszki. Obecny budynek wzniesiono z przeznaczeniem na nowy Teatr Miejski nazywany dla odróżnienia od podobnego od niego Teatru Polskiego – niemieckim.

Teatr Polski wybudowany 1873 – 1875 jest doskonale widoczny z ulicy 27 Grudnia, a jego architektura przypomina gmach Teatru Niemieckiego mieszczący się w Arkadii. Teatr Polski zbudowano ze składek publicznych ze wszystkich zaborów, co zostało ukazane na fasadzie poprzez napis “Naród sobie”.
Dzielnica Zamkowa została wytyczona i zaprojektowana na początku XX w. Wilhelm II ogłosił wówczas rozbiórkę przestarzałych fortyfikacji miejskich, które dławiły rozwój miasta, a na ich terenie Niemcy postanowili wybudować reprezentacyjną dzielnicę, która miała podkreślać niemiecki charakter miasta. To tu znajduje się Collegium Maius, Collegium Minus, plac A. Mickiewicza i Zamek Cesarski. Ta potężna neoromańska budowla została zaprojektowana przez Franza Schwechtena. Zbudowano ją w latach 1905-10 dla cesarza Wilhelma II, który przybył na jego uroczyste otwarcie.

Styl i rozmach miały dawać przykład potęgi mocarstwa, a romański charakter budowli uznawano za najbardziej germański. W okresie międzywojennym zamek był siedzibą prezydentów II RP oraz Uniwersytetu Poznańskiego. To tu pracowali naukowcy, którzy złamali niemiecki kod Enigmy. Dominującym elementem budynku jest wieża z zegarem, która pierwotnie miała 74 m wysokości. Po wojnie obniżono zniszczoną w czasie działań wojennych wieżę o około 20 m. Na Dziedzińcu Różanym znajduje się fontanna wzorowana na XIII-wiecznej fontannie lwów z Alhambry w Grenadzie. Obecnie w zamku mieści się Centrum Kultury “Zamek”, Teatr Animacji oraz wiele innych instytucji. Odbywają się tu liczne wystawy, spotkania, koncerty.