Szlak zabytków Wiślańskiej architektury drewnianej

W pięknych górskich okolicach Wisły tradycja spotyka się z nowoczesnością. Obok modernistycznej architektury z XX wieku, znajdziemy tutaj również malowniczo położone obiekty wykonane z drewna. Wybierzmy się na wycieczkę ich śladem!

Swoją wędrówkę zaczynamy od Centrum Przesiadkowego w Wiśle i kierujemy się w lewo, na ulicę Lipową w Wiśle, gdzie znajduje się nasza pierwsza atrakcja.

1. Zameczek myśliwski Habsburgów (ul. Lipowa 4a)

Dawny obiekt schroniska PTTK na Baraniej Górze, przeniesiony do Wisły w latach 80. XX w. Kiedyś pełnił funkcję pałacyku myśliwskiego arcyksięcia Fryderyka Habsburga. Wzniesiono go w 1897 roku w stylu alpejskim na planie kwadratu, z drewnianymi ścianami zbudowanymi z bali, jako budynek piętrowy. Dziś znajduje się tu siedziba wiślańskiego oddziału PTTK a także Wystawa Głuszca oraz Escape Room.

Pałacyk Myśliwski Habsburgów w Wiśle

Po zwiedzeniu Zameczku udajemy się w kierunku mostu na rzece Wiśle i przechodzimy przez niego. Dalej kierujemy się w stronę Hotelu Gołębiewski. Na ulicy, przy której on stoi, mieści się nasza następna atrakcja, Willa Zacisze.

Willa Zacisze.(Al.Bpa Bursche)

2. Willa Zacisze (al. Bpa. Bursche)

Została zaprojektowana dla biskupa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego Juliusza Bursche. Budowlę posadowiono na wysokim, kamiennym cokole, który przepruto arkadami. Powyżej wybudowano z drewnianych bali w konstrukcji zrębowej dwukondygnacyjną część mieszkalną. „Zacisze” jest dobrym przykładem wiślańskiego, drewnianego budownictwa z początku XX wieku i zarazem najstarszą, zachowaną realizacją zaprojektowaną przez Bogdana Hoffa.

Po obejrzeniu Willi kierujemy się w stronę Hotelu Gołębiewski i schodzimy na dół, po specjalnie stworzonej estakadzie, do centrum miasta. Trafimy nad rzekę Wisłę, której wybrzeże pokonamy tzw. Bulwarem Księżycowym. Dalej idziemy w prawo, w kierunku wiślańskiego rynku, czyli Placu Hoffa.

Gdy się na nim znajdziemy spójrzmy na południe. Po prawej jest widoczny budynek Muzeum Beskidzkiego – cel naszej podróży.

3. Enklawa Budownictwa Drewnianego przy Muzeum Beskidzkim (1 maja, główny deptak)

W jej skład wchodzą obecnie: kuźnia (w której można zobaczyć na żywo pracę kowala), chałupa kumornika z kurlawym piecem oraz pasterska kolyba otoczona koszorem, a więc specjalnym ogrodzeniem z tynin. Całość wzbogaca pasieka pszczelarska. Jej przeznaczeniem jest żywy przekaz tradycyjnych elementów kultury ludowej Górali Śląskich.

Wychodząc z Muzeum kierujemy się dalej na południe ulicą 1 maja. Po lewej widzimy kościół ewangelicki Ap. Piotra i Pawła dalej poniżej po prawej stronie stoi Hotel Piast.

4. Hotel Piast (1 maja)

Bogdan Hoff jest uważany za ojca wiślańskiego przemysłu uzdrowiskowego. Hoff, który w 1903 r. odkupił od Fritza Fuldy pensjonat „Luisenhof” w następnych latach wyremontował ten budynek, nadając mu nazwę „Hotel Piast”. Będąc najwytworniejszym hotelem w Wiśle, jeszcze w latach 20. XX wieku obiekt ten posiadał największą w miejscowości liczbę miejsc noclegowych.

Po obejrzeniu Hotelu Piast musimy się dostać do schroniska Na Stożku. W tym celu jedziemy samochodem do doliny Wisły Łabajowa i zostawiamy samochód na parkingu pod Stożkiem lub udajemy się tam autobusem komunikacji publicznej. Z parkingu w kierunku schroniska wiedzie szlak zielony. Uwaga – podejście jest dość strome! W okresie sezonu na Stożek można wyjechać kolejką krzesełkową.

5. Górskie Schronisko Turystyczne na Stożku

Jest drewnianym, czterokondygnacyjnym budynkiem o planie zbliżonym do kwadratu. Pomimo wielkich rozmiarów stanowiących kubaturę blisko 400 m kw. zabudowanej powierzchni, schronisko zaprojektowano z wyczuciem proporcji, które minimalizują jego skalę. Wysoki, kamienny cokół przyziemia wybudowano na górskim stoku w celu wyrównania stromych spadków terenowych. Dziś obiekt jest schroniskiem PTTK, gdzie można przenocować i zjeść gorący posiłek.

Później wracamy doliną Łabajowa do przystanku autobusowego Głębce Szkoła. 200 m od niego znajduje się nasza następna atrakcja.

6. Kościół pod wezwaniem Znalezienia Krzyża Świętego (ul. Kopydło)

Drewniany kościół został wzniesiony w latach 1981-1983 w Wiśle-Głębcach. Znacznie starsza jest jednak przylegająca do niego zabytkowa wieża słupowa z XVII wieku, o wymiarach 8,75 x 8,40 m i wysokości 30,5 m. Pochodzi ona z kościoła w Połomii koło Jastrzębia Zdroju i w 1981 roku została przeniesiona do Wisły i zrekonstruowana. Sam kościół ma konstrukcję żelbetową. Kościół poświęcono 12 czerwca 1983 roku, a od 16 kwietnia 1984 r. jest siedzibą parafii pod wezwaniem Znalezienia Krzyża Świętego.

Zakończywszy podziwianie wspaniałego zabytku, jedziemy samochodem przez przełęcz Kubalonka, gdzie skręcamy w lewo, w ul. Zameczek, aby się dostać do Rezydencji Prezydenta RP. Tam znajduje się Kaplica św. Jadwigi Śląskiej. Jeśli nie posiadamy samochodu, należy pojechać autobusem na przełęcz Kubalonka, następnie wysiąść i iść w lewo, w ulicę Zameczek.

7. Kaplica św. Jadwigi Śląskiej na Zadnim Groniu (ul. Zameczek)

Kaplica pod wezwaniem św. Jadwigi Śląskiej na Zadnim Groniu w Wiśle jest częścią kompleksu należącego do Rezydencji Prezydenta RP, zwanej potocznie „Zamkiem Prezydenta”. Drewniana budowla powstała w 1909 roku w stylu tyrolskim, z gotowych elementów drewnianych sprowadzonych z Przyszowic koło Rybnika. To obiekt wcześniejszy niż rezydencja Prezydenta, z czasów gdy w pobliżu istniał myśliwski pałacyk Habsburgów (spłonął w 1927 roku). Kaplicę zbudował nadworny architekt cieszyńskich Habsburgów, Albin Prokop. W ołtarzu umieszczone są dwa obrazy datowane na rok 1638 – Droga Krzyżowa oraz Wniebowzięcie i Koronacja Najświętszej Marii Panny. W Kaplicy w niedzielę odbywają się nabożeństwa ewangelickie i katolickie (wstęp po okazaniu dowodu osobistego).

Wychodząc z niej jedziemy do parkingu w dolinie Czarnej Wisełki, bądź idziemy tam pieszo. Dalej możemy już iść tylko na piechotę, najpierw szlakiem czarnym, później kawałek czerwonym. Dochodzimy do schroniska PTTK na Przysłopiu, obok którego znajduje się nasza ostatnia atrakcja.

8. Izba leśna na Przysłopiu

Ta leśniczówka z 1863 roku jest najstarszym drewnianym budynkiem na terenie Wisły. Była pierwszym obiektem na tej polanie. Wybudowano ją jako miejsce noclegowe dla myśliwych polujących na głuszce. Następnie rolę tę przejął wybudowany w 1898 r. Zameczek Myśliwski (który obecnie znajduje się w centrum Wisły).

Po wyjściu z niej sugerujemy nocleg w usytuowanym w pobliżu schronisku, żeby nabrać sił na następny dzień. Dziękujemy za mile spędzony czas.