Zapraszamy do poznania tradycji i zwyczajów mieszkańców Nowego Sącza i Sądecczyzny. Do czasów II wojny światowej miasto, tak jak i sama Ziemia Sądecka, było domem wielu kultur i różnych narodów. Obok siebie mieszkali Polacy, Żydzi, Niemcy, Cyganie i Łemkowie.
Na podróż w czasie zapraszamy do Miasteczka Galicyjskiego i Sądeckiego Parku Etnograficznego. Obiekty mieszczą się na ul. Lwowskiej 226. Zwiedzanie warto zacząć od Skansenu gdzie na 20 ha zaprezentowane są grupy etniczne, etnograficzne i mniejszości narodowe. Na spacer po parku etnograficznym zaplanować należy minimum trzy godziny. Kolejnym miejscem do zwiedzenia jest Miasteczko Galicyjskie, które przybliży atmosferę małych miasteczek dawnej prowincji monarchii austro-węgierskiej z przełomu XIX i XX wieku. Od maja do października w powyższych obiektach organizowane są tematyczne wydarzenia, które urozmaicą zwiedzanie i zaznajomią gości z kulturą regionu.
Program wycieczki
Dzień 1
Zwiedzanie Miasteczka Galicyjskiego
Miasteczko Galicyjskie, oddział Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, jest rekonstrukcją fragmentu zabudowy małomiasteczkowej. Obejmuje niewielki plac rynkowy i pierzeje z kilkunastoma domami. Ten osobliwy zespół urbanistyczny przybliża atmosferę małych miasteczek dawnej prowincji monarchii austro-węgierskiej z przełomu XIX i XX wieku.
Zachodnią pierzeję rynku zajmuje ratusz. Budynek ze smukłą wieżą i arkadowymi podcieniami jest repliką niezrealizowanej siedziby starosądeckich władz. Ratusz pełni funkcje reprezentacyjne oraz konferencyjno-hotelowe. Na parterze znajduje się recepcja, kawiarnia oraz sala wystawiennicza; na pierwszym piętrze mieszczą się czytelnia i obszerna sala główna. Najwyższą kondygnację ratusza zajmują stylowo umeblowane pokoje gościnne.
Z ratuszem sąsiadują dwa domy mieszczańskie ze Starego Sącza. W jednym urządzono atelier fotograficzne oraz warsztat zegarmistrzowski; w drugim domu znajduje się pracownia garncarza. Najdalej na zachód wysuniętym budynkiem jest dwór szlachecki z Łososiny Górnej. Klasycystyczna budowla jest rekonstrukcją oryginału, który uległ całkowitemu zniszczeniu w latach siedemdziesiątych XX wieku. Na parterze mieści się biblioteka specjalistyczna z bogatym księgozbiorem Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.
Nieodłącznym elementem architektury wsi i małych miast była – i jest do dzisiaj – remiza strażacka. W zrekonstruowanym obiekcie w Miasteczku można obejrzeć rozmaite wyposażenie: wozy, hełmy, bosaki, węże gaśnicze i sikawki.
W domach przy rynku urządzono m.in. sklepik z pamiątkami i antykwariat, pracownię rzemieślnika wyrabiającego drewniane ozdoby i zabawki, zakład dentystyczny, aptekę w stylu retro, pracownię żydowskiego krawca, cukiernię i pocztę. Oddzielną ekspozycję poświęcono nieprofesjonalnym rzeźbiarzom i malarzom z Paszyna, znanego ośrodka sztuki ludowej. Zapach cynamonu i kawy przyciąga do sklepiku kolonialnego, a w zakładzie fryzjerskim można zobaczyć, jak pracował dawny golibroda.
Przy galicyjskim ryneczku stoi też karczma z Orawki serwująca regionalne jadło. W Miasteczku Galicyjskim odbywają się liczne rozrywkowe imprezy plenerowe, koncerty, doroczne kiermasze świąteczne. To miejsce upodobali sobie artyści, którzy chętnie malują małomiasteczkową architekturę, oraz miłośnicy zabytkowych pojazdów, spotykający się od ponad 10 lat końcem lipca na miasteczkowym rynku, a także miłośnicy kuchni regionalnej biorący udział w imprezie o nazwie Kociołek Galicyjski.
Godziny otwarcia: | 8 czerwca – 18 października wtorek – niedziela w godz. 10.00 – 18.00; ostatnie wejście o godz. 16.00 20 października – 30 kwietnia wtorek – niedziela w godz. 9.00 – 16.00; ostatnie wejście o godz. 15.00 |
---|---|
Czas programu: | 3h |
Dostępność: | cały rok |
Ceny biletów: | http://muzeum.sacz.pl/strony_filie/miasteczko-galicyjskie/ |
Miasteczko Galicyjskie: | http://muzeum.sacz.pl/strony_filie/miasteczko-galicyjskie/ |
Sądecki Park Etnograficzny
Sądecki Park Etnograficzny, oddział Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, prezentuje budownictwo, życie codzienne i inne aspekty wszystkich grup ludności tworzących kulturę Sądecczyzny. Projekt układu przestrzennego Parku uwzględnia podział terenu ekspozycyjnego (20 ha) na cztery główne sektory, prezentujące budownictwo poszczególnych grup etnograficznych. Poza tym w centralnym punkcie wiejskiej zabudowy usytuowano dwór szlachecki wraz z aleją dojazdową i parkiem dworskim oraz położonym w jego sąsiedztwie zespołem gospodarczym. Nad strumieniem, w północnej części Parku, postawiono zespół obiektów tradycyjnego przemysłu ludowego, napędzany siłą wody – tartak, młyn, folusz.
Niemal wszystkie obiekty w Sądeckim Parku Etnograficznym są oryginalne – były rozebrane w macierzystej wsi, przeniesione, zakonserwowane i na nowo zmontowane w skansenie. Przenoszone budynki zestawione są w zespoły zagrodowe, które czasem składają się z obiektów pochodzących z różnych gospodarstw, a nawet z różnych wsi (umownie nazywane zagrodą ze wsi, z której jest dom). Zasadą jest zachowanie zgodności, co do grupy etnograficznej, zamożności, typu obiektu.
Sądecki Park Etnograficzny prezentuje tradycyjną kulturę ludową Sądecczyzny w całym jej bogactwie, uwzględniając zróżnicowanie przestrzenne, majątkowe, społeczne i zawodowe we wsi sądeckiej. Chałupy i częściowo budynki gospodarcze wyposażone są w dawne meble, sprzęty, naczynia, części ubioru, obrazy i wszelkie inne przedmioty prezentujące bogatą tradycję naszego regionu. Oprócz zabytków kultury materialnej we wnętrzach znajdują się eksponaty pokazujące duchowe i społeczne aspekty życia wsi: obrzędowość, magię, wierzenia, medycynę ludową.
Sądecki Park Etnograficzny jest tak zaprojektowany, aby jak najwierniej oddawać krajobraz dawnej wsi sądeckiej. Otoczenie każdej zagrody jest zgodne z miejscową tradycją. Są tu ogródki kwiatowe, zielarskie, warzywniki, uprawy polowe, sady, odpowiednio dobrana wysoka i niska zieleń przyzagrodowa, stoją studnie, poidła, ule. W sezonie letnim na terenie skansenu systematycznie organizowane są imprezy folklorystyczne o różnej tematyce, prezentujące tradycyjne zajęcia gospodarcze, dawne rękodzieło, rzemiosło i wytwórczość wiejską, obrzędowość doroczną i rodzinną, śpiew, muzykę i taniec wszystkich grup etnograficznych, folklor mniejszości narodowych, a także sąsiednich krajów. Budowanie Sądeckiego Parku Etnograficznego rozpoczęto w 1969 r. Udostępniono go zwiedzającym w roku 1975.
Wejścia:
– od ul. B. Wieniawy-Długoszowskiego 83 b
Dostępny niewielki bezpłatny parking dla autokarów i samochodów osobowych
– przez Miasteczko Galicyjskie, oddział Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, (ul. Lwowska 226)
Dostępny duży bezpłatny parking dla autokarów i samochodów osobowych.
Godziny otwarcia: | 8 czerwca – 19 października wtorek – niedziela 10.00 – 18.00 ostatnie wejście o godz. 16.30 20 października – 30 kwietnia wtorek – niedziela 9.00 – 15.00 ostatnie wejście o godz. 14.00 Sądecki Park Etnograficzny jest nieczynny: w poniedziałki, pierwszy i drugi dzień Świąt Wielkanocnych, Boże Ciało, 1 i 6 stycznia, 1 listopada, 25 i 26 grudnia |
---|---|
Czas programu: | 4h |
Dostępność: | cały rok |
Ceny biletów: | http://muzeum.sacz.pl/strony_filie/sadecki-park-etnograficzny/ |
Sądecki Park Etnograficzny: | http://muzeum.sacz.pl/strony_filie/sadecki-park-etnograficzny/ |
KONTAKT: Małopolska Organizacja Turystyczna
e-mail: biuro@mot.krakow.pl
Tel: +48 12 421 16 04
www.mot.krakow.pl