Legendy, historia i podróż w czasie z Lublinem

Zwiedzanie Starego Miasta

Na Starym Mieście napotkacie wiele zabytkowych kamienic. Warto przyjrzeć się im bliżej i poznać ich historie.

Plac po Farze – z tym miejscem wiążę się legenda o proroczym śnie księcia pod starym dębem.

XIII wiek był naznaczony licznymi najazdami nieprzyjacielskimi, zwłaszcza z pogańskiej jeszcze wówczas Litwy. Pewnego razu w Lublinie zdarzyło się coś niezwykłego, czego ślady pośrednio możemy oglądać do dziś…

Było lato roku pańskiego 1282. Litwini i Jadźwingowie panoszyli się na Lubelszczyźnie. Leszek Czarny, książę krakowski, na prośbę zrozpaczonych mieszkańców ruszył więc naszemu miastu na pomoc. Droga z Krakowa jest długa. Gdy wojska w końcu dotarły nad Bystrzycę, wroga już nie było – odjechał na wieść o potężnym władcy jadącym z odsieczą. Znużony książę Leszek zasnął pod dębem.

We śnie przyszedł do niego święty Michał Archanioł, podał mu królewski miecz i rzekł: Leszku, synu Kazimierza, goń za wrogiem! Leszek wraz ze swym wojskiem pognał więc natychmiast za najeźdźcą. I klęska dotknęła Litwinów i Jadźwingów z rąk księcia. Z wdzięczności za zwycięstwo Leszek Czarny ściął dąb, pod którym śnił, a jego pień uczynił podstawą ołtarza. Ołtarz stał się natomiast częścią ufundowanej przez księcia świątyni, która przez sześć wieków służyła mieszczanom Lublina jak kościół farny.

Dzisiaj fary pod wezwaniem św. Michała już nie ma, ale dokładnie wiemy, gdzie rosło drzewo, w cieniu którego śnił Leszek Czarny. Sam zaś kościół odzwierciedlony został w fundamentach widocznych na Placu Po Farze.

Legenda o pięknej złotniczance. Na ulicy złotej znajduje się Dom Złotnika, a w nim kiedyś żyła piękna złotniczanka.

Pewien uznany miejski złotnik, miał niezwykle piękną córkę, która korzystała ze swojego daru i każdego wieczora zapraszała do siebie adoratorów. Wchodzili oni jedną bramą, a wychodzili drugą. Żaden z nich, jak i sam ojczulek, nie byli świadomi tego procederu. Jedynie kogut umieszczony na szczycie Wieży Trynitarskiej wiedział o całym zajściu. Z powodu szoku, jakiego doznał, pieje tylko wtedy, gdy przez bramę przechodzi wierny mąż… albo żona.

Na ulicy Złotej mieści się również Lubelski Klasztor oo. dominikanów z Bazyliką św. Stanisława, właśnie to miejsce jest związane z Legendą o Relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Zgodnie z ową Legendą, fragment z drzewa Krzyża Świętego trafił do Polski w XV wieku i pozostał pod opieką dominikanów. Odkąd relikwia pojawiła się w Lublinie, zaczęły się dziać cuda: ludzie byli uzdrawiani, a pożary w mieście gasły.

W jednej z jedenastu kaplic Bazyliki znajduje się obraz “Pożar miasta Lublina”.

Zagłębiając się w zaułki i uliczki Starego Miasta, warto poszukać Kamienia Nieszczęścia.

Kamień ten z dawnych czasów służył jako podpora pod katowski pniak. Jednak po tym, jak pewnego dnia kat ściął na nim niewinną osobę – zaczęła się prawdziwa, czarna historia tego przedmiotu: każdego, kto miał do czynienia z kamieniem, spotykało jakieś nieszczęście. Uważajcie, by przypadkiem nie dotknąć owego kamienia na ul. Jezuickiej!

W sercu lubelskiego Rynku znajduje się budynek dawnego Trybunału Koronnego.

To dobry czas na poznanie tej najsłynniejszej Lubelskiej Legendy o „Czarciej Łapie”. Lublin został siedzibą Trybunału Koronnego na Małopolskę pod koniec XVI wieku. Była to najwyższa instancja sądowa dla szlachty. I choć początkowo sędziowie mieli przykładać się do swojej pracy, wkrótce stali się przekupni. W roku 1637 w Trybunale toczył się proces ubogiej wdowy z bogatym magnatem. Sędzia rozpatrujący tę sprawę wydał wyrok korzystny dla magnata, niesprawiedliwie krzywdzący wdowę. Rozżalona kobieta zawołała z wielkim uniesieniem, że gdyby ją diabli sądzili, a nie ludzie, to sprawiedliwszy wyrok by wydali. Tej samej nocy pisarz trybunalski usłyszał ruch pojazdów przed gmachem, a po chwili na schody weszli nieznajomi sędziowie w pąsowych szatach. Kazali sobie otworzyć salę rozpraw, po czym obsiedli stół prezydialny i wywołali sprawę wdowy. Jeden z nich stanął jako obrońca oskarżonej wdowy. Zaczęło się rozpatrywanie akt. Przewodniczący sądu diabelskiego na znak swojej bytności położył na stole rękę i wypalił na blacie jej ślad.

W tym budynku również ma swój początek Lubelska Trasa Podziemna.

Godziny otwarcia:	Klasztor oo. dominikanów jest dostępny dla zwiedzających we wszystkie dni tygodnia poza godzinami, w których odbywają się nabożeństwa (czyli w pt-sb w godzinach 8:00-11:30 oraz 13:00-17:00 oraz w niedzielę między 13:00 a 16:00). Zwiedzać można w grupie, z przewodnikiem, ale także indywidualnie.
Czas programu:	1h
Dostępność:	dostępne przez cały rok
Ceny biletów:	wstęp wolny
Stare Miasto:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/stare-miasto/

wirtualny spacer

Zwiedzanie Lubelskiej Trasy Podziemnej

Trasa powstała z połączenia licznych, staromiejskich piwnic. Biegnie pod Rynkiem, ulicą Złotą i Archidiakońską, a kończy się przy placu Po Farze. Oprócz przedmiotów odnalezionych podczas renowacji piwnic, na trasie można zobaczyć także makiety miasta oraz mechaniczny teatrzyk opowiadający historię ocalenia Lublina z pożaru.

Godziny otwarcia:	Podstawowe wejścia do trasy: poniedziałek-piątek 14:00, 16:00; sobota-niedziela 12:00, 14:00, 16:00
Czas programu:	1h
Dostępność:	Lubelska Trasa Podziemna czynna jest przez cały rok wyjątkiem: Nowego Roku ( 01.01), Uroczystości Trzech Króli (06.01), Świąt Wielkanocnych (+ Wielki Piątek i Sobota), Uroczystości Bożego Ciała, Uroczystości Wszystkich Świętych (01.11), Narodowego Święta Niepodległości (11.11), Świąt Bożego Narodzenia (24-26.12), Sylwestra (31.12)
Ceny biletów:	Normalny 20 zł, Ulgowy 16 zł. Cena biletu edukacyjnego -14 zł (1 opiekun na 10 uczniów wejście gratis) – grupy szkolne mogą liczyć maksymalnie 40 osób (konieczna jest rezerwacja telefoniczna)
Bilety online:	https://bilety.teatrnn.pl/
Lubelska Trasa Podziemna:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/lubelska-trasa-podziemna/

Zwiedzanie Wieży Trynitarskiej

Wieża Trynitarska jest najwyżej położonym punktem widokowym w Lublinie. Aby wejść na jej szczyt należy pokonać 207 schodków. Na jej szczycie znajduje się kawiarenka oraz taras, z którego można podziwiać panoramę niemal całego Lublina. Wewnątrz wieży mieści się muzeum archidiecezjalne sztuki sakralnej, co nadaje jej unikatowy charakter.

Godziny otwarcia:	Wieża jest otwarta od środy do niedzieli: środa, czwartek godz. 10:00-18:00, przerwa 14:00-14:30; piątek godz. 14:00-21:00, przerwa 17:00-17:30; sobota, niedziela godz. 12:00-20:00, przerwa 15:00-15:30
Czas programu:	1h
Dostępność:	Od listopada do marca zwiedzanie jest wyłącznie w weekendy oraz istnieje możliwość rezerwacji grupowej dla zwiedzania w innym dniu tygodnia
Ceny biletów:	Normalny 10 zł, Ulgowy 8 zł. W soboty jest możliwość zwiedzania z przewodnikiem o 13:30.
Wieża Trynitarska:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/muzeum-archidiecezjalne-sztuki-religijnej-wieza-trynitarska/

wirtualny spacer

Plac Litewski i Krakowskie Przedmieście

Plac Litewski jest najbardziej reprezentatywnym placem znajdującym się w ścisłym centrum Lublina, na którym to odbywają się największe uroczystości państwowe w mieście. Jest on bardzo charakterystycznym punktem na mapie, przez co stał się jednym z głównych miejsc spotkań mieszkańców. Główny plac miasta zachwyca nowoczesną fontanną multimedialną i szeregiem zabytków. Warto zatrzymać się przy pomniku Marszałka Józefa Piłsudskiego, Nieznanego Żołnierza, Konstytucji 3 Maja, czy obelisku upamiętniającym podpisanie aktu Unii Polsko-Litewskiej w 1569 r. Plac otaczają pałace magnackie, należące niegdyś do przybywających do Lublina na sejmy posłów koronnych. Na środku placu Litewskiego zasadzono topolę, obok której zakopano kapsułę czasu. Jej otwarcie nastąpi za niecałe 100 lat!

Godziny otwarcia:	Czynne całą dobę
Czas programu:	0,5-1h
Dostępność:	dostępny przez cały rok
Ceny biletów:	wstęp wolny
Plac Litewski:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/plac-litewski/

Zwiedzanie Muzeum Wsi Lubelskiej

Muzeum Wsi Lubelskiej to miejsce, które przedstawia, jak wyglądało życie na lubelskiej wsi przed wieloma laty. Pracownicy muzeum demonstrują odwiedzającym, w jaki sposób ludzie zajmowali się rzemiosłem używając narzędzi, które wyszły już z użytku. Muzealna ekspozycja podzielona została na sektory odzwierciedlające zróżnicowanie krajobrazowe i etnograficzne Lubelszczyzny: Wyżyna Lubelska, Roztocze, Powiśle, Podlasie, Nadbuże oraz sektory dworski i miasteczkowy. Na terenie muzeum występują także zwierzęta, które były niezbędnym elementem i pomocą w życiu mieszkańców lubelskich wsi. Ponadto muzeum oferuję wiele tematycznych lekcji muzealnych dla dzieci i młodzieży w każdym wieku.

W ramach zwiedzania sugerujemy uczestnictwo w żywej grze edukacyjnej pt. “Budujemy Lublin”. Miejscem zajęć jest dawna sala obrad w ratuszu z Głuska, będącym w muzealnym miasteczku repliką tego obiektu. Pomieszczenie jest ogrzewane. Posiada miejsca siedzące dla wszystkich uczestników zajęć, stanowiska do gry oraz wystawę zabytków nawiązujących do stanowisk. Przedszkolaki i uczniowie mają możliwość dotykania, a nawet brania do ręki rekwizytów. Zaaranżowane układy przestrzenne wyobrażają poszczególne sytuacje i problemy, eliminując wątpliwą w przypadku ukazywania przeszłości historycznej skuteczność narracji i werbalnego opisu.

Godziny otwarcia:	listopad – marzec: od wtorku do niedzieli w godz. 9.00 – 15.00; kwiecień – październik: wszystkie dni tygodnia w godz. 9.00 – 17.00 (ostatnie wejście nie później niż 1 godzinę przed zamknięciem)
Czas programu:	2,5h
Dostępność:	Muzeum dostępny do zwiedzania przez cały rok; Muzeum nieczynne: 1 I, Wielkanoc,1 XI, 24-31 XII
Ceny biletów:	Ulgowy 10zł/os, Normalny 20zł/os; powyżej 15-osobowej grupy, wymagany przewodnik (100zł brutto za grupę 15-30 osobową). Za grę edukacyjną “Budujemy Lublin” cena wynosi 14zł/os – grupy do 25 osób
Bilety online:	https://bilety.skansen.lublin.pl/
Muzeum Wsi Lubelskiej:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/muzeum-wsi-lubelskiej/

Zwiedzanie Muzeum Narodowego na Zamku Lubelskim – Kaplica, Donżon, Stała ekspozycja

Już przed chrztem Mieszka I wzgórze zamkowe było nie tylko zamieszkałe, ale i obwarowane. Gotycką twierdzę wymurował jednak dopiero Kazimierz Wielki. W 1569 roku w jej murach obradował sejm, który uchwalił akt unii polsko-litewskiej. W czasach zaborów zrujnowany zamek przekształcono w więzienie. Dziś znajduje się tam muzeum, obok którego atrakcje stanowią kaplica oraz wieża, czyli donżon.

Kaplica Świętej Trójcy

Lublin wyrósł na miejscu spotkania kultury zachodu Europy z kulturą jej wschodu. Miejscem, które tego dowodzi jest właśnie zamkowa kaplica. Zbudowana według zasad średniowiecznej Anglii, Francji i Niemiec w stylu gotyckim została udekorowana ruskimi freskami, wzorującymi się na sztuce Bizancjum. Pomysłodawcą połączenia był król Jagiełło – symbolizowało ono za pomocą obrazów jego zamysł polityczny, czyli jednoczenie Polski i Litwy.

Donżon

Lublin, jako miasto położone na obrzeżach monarchii Piastów potrzebował warowni. Do dziś z dawnego zamku zachował się jedynie donżon. Ta średniowieczna wieża służy za doskonały punkt widokowy. W planie wycieczki można ją ewentualnie zastąpić Wieżą Trynitarską, znajdującą się koło katedry. Baszta Zamkowa zwana donżonem to najstarsza budowla w Lublinie. Lubelski Donżon ma 20 m wysokości, średnicę 15 m, a grubość jego murów dochodzi do 4 m.

Muzeum Narodowe

Do najcenniejszych jego skarbów należy obraz Jana Matejki „Unia Lubelska”, którego na pewno nie przeoczysz. Jego wymiar to ponad 15 m kw.!. Ekspozycje poświęcone pradziejom ziemi lubelskiej, armatom i mieczom, a także malarstwu również mogą skupić na sobie uwagę uczniów. Wartościowe ekspozycje dotyczą także sztuki ludowej okolicznych wsi. Muzeum Narodowe mieści bogate zbiory archeologiczne, etnograficzne, numizmatyczne, czy militaria. Prezentowane są one zarówno na wystawach stałych muzeum, jak i w jego oddziałach i filiach. W Galeriach Sztuki zachwycisz się dziełami najwybitniejszych artystów z polski i ze świata. Nie lada gratką jest także stół z wypaloną czarcią łapą, związany z najsłynniejszą lubelską legendą.

Godziny otwarcia:	Ekspozycje stałe: wtorek-niedziela 9:00-18:00 (ostatnie wejście 17:00); Kaplica Trójcy Świętej: poniedziałek-niedziela 9:00-18:00 (ostatnie wejście 17:00); Wieża zamkowa (donżon): 9:00-21:00 (ostatnie wejście 20:30)
Czas programu:	1,5-2h
Dostępność:	dostępne przez cały rok (w poniedziałki brak możliwości zwiedzania ekspozycji stałych); nieczynne: 1 listopada (Wszystkich Świętych), 24 grudnia (Wigilia), 25 – 26 grudnia
Ceny biletów:	Zamek Lubelski – Karnet (ekspozycje stałe, Kaplica, wieża) – Normalny 40 zł, Ulgowy 30 zł; Ekspozycje stałe – Normalny 20 zł, Ulgowy 15 zł; Kaplica Trójcy Świętej – Normalny 15 zł, Ulgowy 10 zł; Wieża zamkowa (donżon) – taras widokowy: Normalny 10 zł, Ulgowy 8 zł
Bilety online:	https://bilety.mnwl.pl/
Zamek Lubelski:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/zamek-lubelski/

Zaułek Hartwigów

Zaułek Hartwigów – Malowniczy i tajemniczy. Można do niego zajść od ul. Kowalskiej lub placu Rybnego. Na pierwszy rzut oka zaułek jest niewielki – to tylko schody i trochę zieleni. Jednak wzrok przyciąga poezja na frontach tych schodów i ścianach budynków. Wzdłuż barierki zainstalowana jest wystawa, którą cyklicznie zapełniają fotografie znanych twórców.

Czas programu:	0,5h
Dostępność:	dostępne przez cały rok
Ceny biletów:	wstęp wolny
Zaułek Hartwigów:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/zaulek-harwigow/

Plac widokowy im. Giedroycia

Jedno z najbardziej urokliwych miejsc na Starym Mieście, z widokiem na ulicę Podwale i najstarsze dzielnice Lublina – Bronowice i Tatary. Skwer znajduje się za klasztorem oo. Dominikanów, a przejście do niego w niewielkiej bramie u styku ul. Jezuickiej i ul. Dominikańskiej, tuż obok Teatru Starego.

Jerzy Władysław Giedroyc – polski prawnik, wydawca, publicysta, polityk i działacz emigracyjny, założyciel wydawnictwa Instytut Literacki (1946), wydawca miesięcznika „Kultura” (1947) i kwartalnika „Zeszyty Historyczne” (1962); epistolograf, w dwudziestoleciu międzywojennym związany z obozem młodokonserwatystów, autor “Autobiografii na cztery ręce” (1994).

Czas programu:	0,5h
Dostępność:	dostępne przez cały rok
Ceny biletów:	wstęp wolny
Taras widokowy Giedroycia:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/taras-widokowy-giedroycia/

Zwiedzanie Domu Słów

To wyjątkowy ośrodek kultury. W latach 30-tych ubiegłego wieku pod tym adresem mieściła się drukarnia „Popularna”. Dziś można tu zobaczyć jej wyposażenie, dotknąć maszyn drukarskich, posłuchać o pracy drukarza, zecera czy introligatora, a nawet zobaczyć, na czym polegała. Prócz tego, Izba Drukarstwa kryje wystawę poświęconą patronowi tego miejsca, Józefowi Łobodowskiemu. Wystawa „Siła Wolnego Słowa” ukazuje natomiast narodziny i funkcjonowanie niezależnego ruchu wydawniczego w Lublinie w czasach PRL. Miejsce to ma jeszcze jeden sekret: podwórko, które co wakacje zmienia się w bajkową przestrzeń sztuki. Dom Słów po stokroć warto odwiedzić!

 

Godziny otwarcia:	Czerwiec–wrzesień: wtorek–sobota, g. 9:00–17:00; październik–maj, poniedziałek–piątek, g. 9:00–17:00
Czas programu:	2h
Dostępność:	Muzeum dostępny do zwiedzania przez cały rok; Muzeum nieczynne: 1 I, Wielkanoc,1 XI, 24-31 XII
Ceny biletów:	Oprowadzanie w języku polskim: 15 zł – normalny, 10 zł – ulgowy. Grupy zorganizowane obejmuje rezerwacja w g. 9:00–17:00
Bilety online:	https://bilety.teatrnn.pl/rezerwacja/termin.html?idw=3&idg=1
Dom Słów – Izba Drukarstwa:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/dom-slow-izba-drukarstwa/

wirtualny spacer

Zespół pałacowy w Kozłówce

Ta niewielka wieś położona na północ od Lublina jest źródłem wielu niezwykłości i ciekawostek.

Warto odwiedzić pałac, w którym wiszą dwa takie same lustra – jedno znajduje się na ścianie północnej a drugie – na (przeciwnej) południowej. Dzięki temu, gdy spojrzy się w jedno z luster, mamy wrażenie jakbyśmy patrzyli w niekończący się tunel. W tym samym pałacu w jednym z pokoi zobaczymy dębowy parkiet, który ma specyficzny ciemny kolor. Taki kolor został uzyskany poprzez moczenie drewna w wodzie przez ponad sto lat! W pałacu mieszka też duch – Czarna Dama i… sami zobaczcie, co jeszcze.

Warte zobaczenia są: pałacowa kaplica wzorowana na kaplicy królewskiej w Wersalu; powozownia (taki dzisiejszy garaż z luksusowymi samochodami), stoją tu historyczne pojazdy konne z XIX i początku XX wieku oraz różnego typu uprzęże końskie, zabytkowe siodła i akcesoria jeździeckie, szereg ciekawych przedmiotów podróżnych oraz ciekawostki z dziedziny sportu i turystyki. Wśród pojazdów miłośnicy motoryzacji dawnej znajdą: podróżną karetę coupé, efektowne lando, powozy spacerowe, popularnie zwane bryczkami, oryginalną dwukółkę motyl do powożenia jednym koniem oraz wygodne sanie i sanki.

Zobaczyć możecie również przedmioty podróżne, kufry, walizy, sakwojaże, pudła na kapelusze, podróżne sepety i samowary oraz zegary powozowe. Na wystawie pokazane zostały także zabytkowe rowery i bicykl. Wszystko to, co się kiedyś zabierało w podróż.

Koniecznie zajrzyjcie do ogrodu! W dawnej bażantarni znajdują się woliery, w których hodowane są piękne ptaki łowne. Na śródleśnych polanach urządzono plac piknikowy z rożnem i miejscem do biesiadowania, a nieco dalej plac zabaw dla najmłodszych gości Kozłówki.

Godziny otwarcia:	Kwiecień – październik: wtorek – niedziela 10:00 – 16:00; Listopad: wtorek- niedziela 10:00-15:00
Czas programu:	4h
Dostępność:	Muzeum otwarte od kwietnia do listopada włącznie. Nieczynne: poniedziałki, oraz Święta Państwowe.
Ceny biletów:	PAŁAC: normalny – 30 zł, ulgowy -15 zł; bezpłatnie: w środy (dzienna ilość wstępów jest limitowana). Cena obejmuje zwiedzanie w grupach do 25 osób pod opieką pracownika, z odtworzeniem nagrania przewodnika, ok. 50 min. GALERIA SZTUKI SOCREALIZMU: normalny – 12 zł, ulgowy – 6 zł. POWOZOWNIA: normalny – 10 zł, ulgowy – 5 zł. KARNET obejmuje wszystkie ekspozycje (Pałac, Powozownia, Galeria Sztuki Socrealizmu, Kaplica): normalny – 42 zł, ulgowy – 21 zł. Parking: autokary, busy – 30 zł.
Bilety online:	https://bilety.muzeumzamoyskich.pl/
Muzeum Zamoyskich w Kozłówce:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/muzeum-zamoyskich-w-kozlowce/

wirtualny spacer