Od gotyckiej kaplicy do zielonego lasu – Lublin

Zwiedzanie Muzeum Narodowego na Zamku Lubelskim – Kaplica, Donżon, Stała ekspozycja

Już przed chrztem Mieszka I wzgórze zamkowe było nie tylko zamieszkałe, ale i obwarowane. Gotycką twierdzę wymurował jednak dopiero Kazimierz Wielki. W 1569 roku w jej murach obradował sejm, który uchwalił akt unii polsko-litewskiej. W czasach zaborów zrujnowany zamek przekształcono w więzienie. Dziś znajduje się tam muzeum, obok którego atrakcje stanowią kaplica oraz wieża, czyli donżon.

Kaplica Świętej Trójcy

Lublin wyrósł na miejscu spotkania kultury zachodu Europy z kulturą jej wschodu. Miejscem, które tego dowodzi jest właśnie zamkowa kaplica. Zbudowana według zasad stylu gotyckiego rodem ze średniowiecznej Anglii, Francji i Niemiec, została udekorowana ruskimi freskami, wzorującymi się na sztuce Bizancjum. Pomysłodawcą połączenia był król Jagiełło – symbolizowało ono za pomocą obrazów jego zamysł polityczny, czyli jednoczenie Polski i Litwy.

Donżon

Lublin, jako miasto położone na obrzeżach monarchii Piastów potrzebował warowni. Do dziś z zamku zachował się jedynie donżon. Ta średniowieczna wieża służy za doskonały punkt widokowy. W planie wycieczki można ją ewentualnie zastąpić Wieżą Trynitarską, znajdującą się koło katedry. Baszta Zamkowa zwana donżonem to najstarsza budowla w Lublinie. Lubelski donżon ma 20 m wysokości, średnicę 15 m, a grubość jego murów dochodzi do 4 m.

Muzeum Narodowe

Do najcenniejszych jego skarbów należy obraz Jana Matejki „Unia Lubelska”, którego na pewno nie przeoczysz, jego wymiar bowiem to ponad 15 m kwadratowych! Ekspozycje poświęcone pradziejom ziemi lubelskiej, armatom i mieczom, a także malarstwu, również mogą skupić na sobie uwagę uczniów. Wartościowe ekspozycje dotyczą także sztuki ludowej okolicznych wsi. Muzeum Narodowe mieści w sobie bogate zbiory archeologiczne, etnograficzne, numizmatyczne oraz militaria. Prezentowane są one zarówno na wystawach stałych muzeum, jak i w jego oddziałach i filiach. W Galeriach Sztuki z kolei zachwycisz się dziełami najwybitniejszych artystów z polski i ze świata. Nie lada gratką jest także stół z wypaloną czarcią łapą, związany z najsłynniejszą lubelską legendą.

Godziny otwarcia:	Ekspozycje stałe: wtorek-niedziela 9:00-18:00 (ostatnie wejście 17:00); Kaplica Trójcy Świętej: poniedziałek-niedziela 9:00-18:00 (ostatnie wejście 17:00); Wieża zamkowa (donżon): 9:00-21:00 (ostatnie wejście 20:30)
Czas programu:	2,5h
Dostępność:	dostępne przez cały rok (w poniedziałki brak możliwości zwiedzania ekspozycji stałych); nieczynne: 1 listopada (Wszystkich Świętych), 24 grudnia (Wigilia), 25 – 26 grudnia
Ceny biletów:	Zamek Lubelski – Karnet (ekspozycje stałe, Kaplica, wieża) – Normalny 40 zł, Ulgowy 30 zł; Ekspozycje stałe – Normalny 20 zł, Ulgowy 15 zł; Kaplica Trójcy Świętej – Normalny 15 zł, Ulgowy 10 zł; Wieża zamkowa (donżon) – taras widokowy: Normalny 10 zł, Ulgowy 8 zł
Bilety online:	https://bilety.mnwl.pl/
Zamek Lubelski:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/zamek-lubelski/

Zwiedzanie Klasztoru Ojców Dominikanów i Placu Dominikańskiego

Plac Dominikański, inaczej Plac Jerzego Giedroycia, to jedno z najbardziej urokliwych miejsc na Starym Mieście z widokiem na ulicę Podwale i najstarsze dzielnice mieszkalne Lublina – Bronowice i Tatary. Skwer znajduje się za klasztorem oo. dominikanów, a przejście do niego znajduje się w niewielkiej bramie u styku ul. Jezuickiej i ul. Dominikańskiej, obok Teatru Starego. Warto tu wpaść, żeby chwilę odpocząć od gwarnego Starego Miasta.

Klasztor Ojców Dominikanów to jeden z najstarszych kościołów w Lublinie. Jest to prawdopodobne miejsce podpisania aktu Unii Lubelskiej czyli największego historycznego wydarzenia w dziejach miasta. Na szczególną uwagę poza pięknym barokowym wnętrzem zasługuje obecność dwóch ambon.

Godziny otwarcia:	Bazylika jest dostępna dla zwiedzających we wszystkie dni tygodnia poza godzinami, w których odbywają się nabożeństwa (czyli w pt-sb w godzinach 8:00-11:30 oraz 13:00-17:00 oraz w niedzielę między 13:00 a 16:00). Zwiedzać można w grupie, z przewodnikiem, ale także indywidualnie.
Czas programu:	0,5-1h
Dostępność:	dostępne przez cały rok
Ceny biletów:	Zwiedzanie Klasztoru jest bezpłatne
Bazylika pw. św. Stanisława i klasztor oo. dominikanów:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/bazylika-pw-sw-stanislawa-i-klasztor-oo-dominikanow/

wirtualny spacer

Zwiedzanie Archikatedry Lubelskiej

Najważniejsza katolicka świątynia Lublina to nie tylko zakrystia akustyczna, skarbiec i krypty, ale także jeden z najwyższych ołtarzy w kraju i wnętrze pełne barokowego malarstwa. Dawna kaplica jezuickiego kolegium zachwyca przepychem. Warto wejść do środka Archikatedry Lubelskiej, aby przyjrzeć się bliżej iluzjonistycznym polichromiom Meiera oraz wspaniałemu wyposażeniu świątyni. Hebanowy ołtarz, obraz, który ponoć w 1949 r. płakał krwawymi łzami, chrzcielnica z XIV w., to tylko niektóre skarby, które kryją się w jej wnętrzu. Dla zwiedzających dostępne są także Zakrystia Akustyczna oraz krypty. Na uwagę zasługuje barokowy ołtarz z tabernakulum w kształcie fasady bazyliki św. Jana na Lateranie, a także zakrystia o nietypowej akustyce.

Godziny otwarcia:	Wnętrze katedry można zwiedzać codziennie w dni zwykłe z wyjątkiem czasu sprawowania nabożeństw w godz. 6:30 – 20:00. Zakrystia akustyczna, skarbiec i krypty otwarte od wtorku do soboty w godz. 10:00 – 16:00.
Czas programu:	0,5-1h
Dostępność:	dostępne przez cały rok
Ceny biletów:	Zwiedzanie zakrystii akustycznej, skarbca i krypty: 6 zł – dorośli, 4 zł – młodzież. Zwiedzanie wnętrza katedry jest bezpłatne.
Archikatedra Lubelska:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/archikatedra-lubelska/

Zwiedzanie Starego Miasta

Stare Miasto w Lublinie jest najstarszą dzielnicą miasta i jest jedną z najlepiej autentycznie zachowanych dzielnic miejskich w całej Polsce. Jest skupiskiem wielu zabytkowych miejsc takich jak: Brama Krakowska, Brama Grodzka, Trybunał, plac Po Farze, Plac Rybny, Klasztor Ojców Dominikanów oraz wielu pięknie odrestaurowanych starych kamienic z bogatą historią. Jest to także miejsce skupiające liczne lokale gastronomiczne o różnym charakterze, dzięki czemu Stare Miasto stanowi najliczniej odwiedzaną dzielnicę Lublina.

Czas programu:	0,5h
Dostępność:	dostępne przez cały rok
Ceny biletów:	wstęp wolny
Stare Miasto:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/stare-miasto/

Zwiedzanie Muzeum Historii Miasta w Bramie Krakowskiej

Jak kiedyś wyglądało miasto? Ile z dawnego Lublina przetrwało do czasów dzisiejszych? Jak żyło się mieszkańcom Koziego Grodu? Jacy oni byli i czym się zajmowali? Dowiesz się tego, odwiedzając Muzeum Historii Miasta Lublina. Znaleźć tu można zbiory archeologiczne, ikonograficzne, czasopisma, plakaty i pamiątki życia codziennego. Na starych widokówkach i fotografiach zobaczysz Lublin od XIX wieku aż po lata 60. XX wieku. Z taką wiedzą inaczej spogląda się na mijane podczas zwiedzania budowle, kamienice i uliczki.

Godziny otwarcia:	wtorek – sobota: 10:00 – 16:30
Czas programu:	1h
Dostępność:	nieczynne w święta: 1 listopada (Wszystkich Świętych), 24 grudnia (Wigilia), 25 – 26 grudnia
Ceny biletów:	Normalny 6 zł, Ulgowy 5 zł. Zwiedzanie z przewodnikiem – 35 zł + bilety wstępu
Muzeum Historii Miasta Lublina:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/muzeum-historii-miasta-lublina/

Plac Litewski i Krakowskie Przedmieście

Plac Litewski jest najbardziej reprezentatywnym placem znajdującym się w ścisłym centrum Lublina. Odbywają się na nim największe uroczystości państwowe w mieście. Jest on bardzo charakterystycznym punktem na mapie miasta, przez co stanowi jedno z głównych miejsc spotkań jego mieszkańców. Główny plac miasta zachwyca nowoczesną fontanną multimedialną i szeregiem zabytków. Warto zatrzymać się przy pomniku Marszałka Józefa Piłsudskiego, Nieznanego Żołnierza, Konstytucji 3 Maja, czy obelisku upamiętniającym podpisanie aktu Unii Polsko-Litewskiej w 1569 r. Plac otaczają pałace magnackie, należące niegdyś do przybywających do Lublina na sejmy posłów koronnych. Na środku placu Litewskiego zasadzono topolę, obok której zakopano kapsułę czasu. Jej otwarcie nastąpi za niecałe 100 lat!

Czas programu:	0,5-1h
Dostępność:	dostępny przez cały rok
Ceny biletów:	wstęp wolny
Plac Litewski:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/plac-litewski/

Zwiedzanie Centrum Spotkania Kultur

Centrum Spotkania Kultur jest prawdopodobnie najbardziej nowoczesną instytucją zajmującą się kulturą w Polsce. Idea tego miejsca skupia się na tworzeniu wydarzeń kulturalnych zapraszając artystów z całego świata. Budynek instytucja jest bezpośrednim nawiązaniem do wielokulturowej historii Lublina. Sale widowiskowe, surowa w formie przestrzeń oraz rozległa panorama z tarasów na dachu budynku to tylko niewielka część tego, co ma do zaoferowania Centrum Spotkania Kultur. Swoją siedzibę ma tu dedykowany dzieciom Teatr im. H. Ch. Andersena, oryginalna Brain Damage Gallery prezentująca graffiti writing i jego historię, a także Miejska Pasieka Artystyczna na dachu. W budynku działają także lokale gastronomiczne i Sklepik Kulturalny CSK.

Prócz zwiedzania nowoczesnego wnętrza (możliwe umówienie przewodnika), CSK oferuje kino oraz Teatr im. H. Ch. Andersena dedykowany dzieciom. Dla wycieczkowiczów z kl. VIII interesująca może się okazać wizyta w Brain Damage Gallery, poświęconej graffiti i sztuce ulicznej. Na dachu Centrum, prócz tarasów widokowych, znajduje się miejska pasieka. Warto skontaktować się z CSK w sprawie ewentualnej dostępności warsztatów pszczelarskich.

Godziny otwarcia:	Poniedziałek – niedziela 8:00 – 21:00
Czas programu:	1h
Dostępność:	dostępne przez cały rok
Ceny biletów:	Samodzielne zwiedzanie jest bezpłatne. Zwiedzanie z przewodnikiem: Oprowadzanie po wcześniejszej rezerwacji możliwe jest w zorganizowanych grupach od 10 do 25 osób. Normalny bilet – 10 zł, ulgowy bilet – 8 zł.
Bilety online:	https://bilety.spotkaniakultur.com/
Centrum Spotkania Kultur:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/centrum-spotkania-kultur/

Ogród Saski

Ogród Saski to zalesiony park z amfiteatrem, zegarem słonecznym z lat 40. XIX wieku, fontanną, placami zabaw oraz pawiami. Jest najstarszym parkiem miejskim w Lublinie, utworzonym w 1837 r. Powstał na 12 hektarach w stylu angielskim i na samym początku jego istnienia był udostępniony jedynie lubelskim elitom. Na początku XX wieku pod naciskiem opinii publicznej został powszechnie udostępniony i do dnia dzisiejszego jest jednym z najchętniej odwiedzanych przez mieszkańców Lublina parków. Można tam spacerować i organizować pikniki.

Park położony w centrum miasta to idealne miejsce na relaks po intensywnym zwiedzaniu. Poza wieloma cennymi okazami starodrzewu, zachwyca małą architekturą, w muszli koncertowej w sezonie letnim odbywają się zaś liczne koncerty i inne wydarzenia.

Godziny otwarcia:	Czynne całą dobę
Czas programu:	1-1,5h
Dostępność:	dostępny przez cały rok
Ceny biletów:	wstęp wolny
Ogród Saski:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/ogrod-saski/

Cmentarze na Lipowej

Cztery cmentarze, katolicki, ewangelicki, prawosławny i wojskowy nie tylko upamiętniają wielokulturowość Lublina, ale i stanowią ciekawą galerię rzeźb. Spacerom sprzyjają tam drzewa, bogata fauna ptaków, a także nagrobki wybitnych lublinian. Pochowani są tu m.in. członkowie rodzin lubelskich przemysłowców – Vetterów, Plage i Laśkiewiczów, twórca pierwszej biblioteki publicznej – Hieronim Łopaciński, poeta Józef Czechowicz, czy wybitny muzyk – Romuald Lipko. Znajdują się tu także mogiły zbiorowe Więźniów Zamku Lubelskiego, a także Powstańców z 1863 roku.

Godziny otwarcia:	Poniedziałek 08:00–14:30, wtorek 08:00–14:30, środa 08:00–16:00, czwartek 08:00–14:30, piątek 08:00–14:30
Czas programu:	1h
Dostępność:	dostępne przez cały rok
Ceny biletów:	wstęp wolny
Cmentarze na Lipowej:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/cmentarz-na-lipowej/

Muzeum Literackie im. Józefa Czechowicza

Na wieży furgotał blaszany kogucik… z „Poematu o mieście Lublinie” to chyba najbardziej znany lublinianom wers z dzieł Józefa Czechowicza. Muzeum poświęcone jego życiu i twórczości gromadzi dokumenty, listy, wydawnictwa, materiały naukowe i rękopisy. W zbiorach znajduje się również obszerna dokumentacja fotograficzna lubelskiego życia literackiego, a zbiory zaaranżowane są w wystroju przedwojennej, mieszczańskiej kamienicy.

Godziny otwarcia:	wtorek – sobota 9:00 -16:00
Czas programu:	1h
Dostępność:	dostępne przez cały rok; nieczynne: 1 listopada (Wszystkich Świętych), 24 grudnia (Wigilia), 25 – 26 grudnia
Ceny biletów:	Normalny 6 zł, ulgowy 5 zł; zwiedzanie z przewodnikiem – 35 zł + cena biletów wstępu; lekcja muzealna – 40 zł + cena biletów wstępu. Czwartek – dzień darmowego zwiedzania. Zamawianie wycieczek i lekcji muzealnych oraz wszelkie informacje można uzyskać telefonicznie.
Muzeum Literackie im. Józefa Czechowicza:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/muzeum-literackie-im-jozefa-czechowicza/

Zwiedzanie Muzeum Wsi Lubelskiej

Muzeum Wsi Lubelskiej to miejsce, które przedstawia, jak wyglądało życie na lubelskiej wsi przed wieloma laty. Pracownicy muzeum demonstrują odwiedzającym, w jaki sposób ludzie zajmowali się rzemiosłem używając narzędzi, które wyszły już z użytku. Muzealna ekspozycja podzielona została na sektory odzwierciedlające zróżnicowanie krajobrazowe i etnograficzne Lubelszczyzny: Wyżyna Lubelska, Roztocze, Powiśle, Podlasie, Nadbuże oraz sektory dworski i miasteczkowy. Na terenie muzeum także występują zwierzęta, które były niegdyś niezbędnym elementem i pomocą w życiu mieszkańców lubelskich wsi. Ponadto muzeum oferuje wiele tematycznych lekcji muzealnych dla dzieci i młodzieży w każdym wieku.

W ramach zwiedzania jest sugerowane uczestnictwo w grze edukacyjnej “Drogi i place, furty i bramy – dlaczego to wozy jeździły po wsiach i miasteczkach”.

Godziny otwarcia:	listopad – marzec: od wtorku do niedzieli w godz. 9.00 – 15.00; kwiecień – październik: wszystkie dni tygodnia w godz. 9.00 – 17.00 (ostatnie wejście nie później niż 1 godzinę przed zamknięciem)
Czas programu:	2,5-3h
Dostępność:	Muzeum dostępny do zwiedzania przez cały rok; Muzeum nieczynne: 1 I, Wielkanoc,1 XI, 24-31 XII
Ceny biletów:	Ulgowy 10zł/os, Normalny 20zł/os; powyżej 15-osobowej grupy, wymagany przewodnik (100zł brutto za grupę 15-30 osobową). Za grę edukacyjną “Drogi i place, furty i bramy-dlaczego to wozy jeździły po wsiach i miasteczkach” cena wynosi 14zł/os – grupy do 22 osób
Bilety online:	https://bilety.skansen.lublin.pl/
Muzeum Wsi Lubelskiej:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/muzeum-wsi-lubelskiej/

Zespół pałacowy w Kozłówce

Ta niewielka wieś położona na północ od Lublina jest źródłem wielu niezwykłości i ciekawostek.

Warto odwiedzić pałac, w którym wiszą dwa takie same lustra – jedno jest na ścianie północnej a drugie na (przeciwnej) południowej. Dzięki temu, gdy spojrzy się w jedno z luster, mamy wrażenie jakbyśmy patrzyli w niekończący się tunel. W tym samym pałacu w jednym z pokoi znajdziemy dębowy parkiet, który ma specyficzny ciemny kolor. Taki kolor został uzyskany poprzez moczenie drewna w wodzie przez ponad sto lat! W pałacu mieszka też duch – Czarna Dama i… sami zobaczcie, co jeszcze.

Warte zobaczenia są: pałacowa kaplica wzorowana na kaplicy królewskiej w Wersalu; powozownia (taki dzisiejszy garaż z luksusowymi samochodami), stoją tu historyczne pojazdy konne z XIX i początku XX wieku oraz różnego typu uprzęże końskie, zabytkowe siodła i akcesoria jeździeckie, szereg ciekawych przedmiotów podróżnych oraz ciekawostki z dziedziny sportu i turystyki. Wśród pojazdów miłośnicy motoryzacji dawnej znajdą: podróżną karetę coupé, efektowne lando, powozy spacerowe, popularnie zwane bryczkami, oryginalną dwukółkę motyl do powożenia jednym koniem oraz wygodne sanie i sanki.

Zobaczyć możecie również przedmioty podróżne, kufry, walizy, sakwojaże, pudła na kapelusze, podróżne sepety i samowary oraz zegary powozowe. Na wystawie pokazane zostały także zabytkowe rowery i bicykl. Wszystko to, co kiedyś zabierało się w podróż.

Koniecznie zajrzyjcie do ogrodu! W dawnej bażantarni znajdują się woliery, w których hodowane są piękne ptaki łowne. Na śródleśnych polanach urządzono plac piknikowy z rożnem i miejscem do biesiadowania, a nieco dalej plac zabaw dla najmłodszych gości Kozłówki.

Godziny otwarcia:	Kwiecień – październik: wtorek – niedziela 10:00 – 16:00; Listopad: wtorek- niedziela 10:00-15:00
Czas programu:	4h
Dostępność:	Muzeum otwarte od kwietnia do listopada włącznie. Nieczynne: poniedziałki, oraz Święta Państwowe.
Ceny biletów:	PAŁAC: normalny – 30 zł, ulgowy -15 zł; bezpłatnie: w środy (dzienna ilość wstępów jest limitowana). Cena obejmuje zwiedzanie w grupach do 25 osób pod opieką pracownika, z odtworzeniem nagrania przewodnika, ok. 50 min. GALERIA SZTUKI SOCREALIZMU: normalny – 12 zł, ulgowy – 6 zł. POWOZOWNIA: normalny – 10 zł, ulgowy – 5 zł. KARNET obejmuje wszystkie ekspozycje (Pałac, Powozownia, Galeria Sztuki Socrealizmu, Kaplica): normalny – 42 zł, ulgowy – 21 zł. Parking: autokary, busy – 30 zł.
Bilety online:	https://bilety.muzeumzamoyskich.pl/
Muzeum Zamoyskich w Kozłówce:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/muzeum-zamoyskich-w-kozlowce/

wirtualny spacer

Park Dźwięków

Dąbrówka jest niewielką, pełną uroku wsią otoczoną Lasami Kozłowieckimi. Znajduje się zaledwie 20 km od Lublina, na trasie między Krasieninem a Kozłówką. Mimo swoich niewielkich rozmiarów ma wiele do zaoferowania – od czystego, świeżego powietrza, poprzez raj dla grzybiarzy i amatorów wędkarstwa, a także jeżdżących konno, rowerem czy na rolkach, aż do miejsca prawdziwej ciszy i odpoczynku od zgiełku miasta. Właśnie ten potencjał dostrzegli Magda i Robert Niedziałkowie, którzy w 2013 r. stworzyli tu gospodarstwo edukacyjne – miejsce innowacyjne, ekologiczne i kreatywne.

Godziny otwarcia:	Godziny otwarcia ustalane są indywidualnie, po wcześniejszym uzgodnieniu z odwiedzającymi
Czas programu:	3,5-4h
Dostępność:	Park jest czynny od 1 kwietnia do 30 września
Park Dźwięków:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/park-dzwiekow/

Kozłowiecki Park Krajobrazowy

Obszar chroniony ma charakter typowo leśny i obejmuje część Lasów Kozłowieckich, wśród których dominują bory świeże i wilgotne oraz bory bagienne. Skład gatunkowy lasów zbliżony jest do naturalnego, z dużym udziałem drzewostanów starych. Zamieszkują je gatunki zwierzyny płowej oraz ptaki. Nazwa parku pochodzi od wsi Kozłówka. Park ten został utworzony w celu ochrony największego w pobliżu Lublina kompleksu leśnego posiadającego szereg elementów przyrodniczych zbliżonych do krajobrazu naturalnego.

Powierzchnia parku: 61,21 km²

Powierzchnia otuliny: 74,32 km²

Zalesienie: ok. 90%

Wysokość: do 200 m n.p.m.

Godziny otwarcia:	Czynne całą dobę
Czas programu:	3h
Dostępność:	dostępny przez cały rok
Ceny biletów:	wstęp wolny
Kozłowiecki Park Krajobrazowy:	https://lublininfo.com/odkryj-lublin/kozlowiecki-park-krajobrazowy/