Dwudniowa wycieczka z noclegiem w Malborku ma na celu pokazanie, że nie tylko sławny krzyżacki zamek ma do opowiedzenia ciekawą historię. Jego mniejsi gotyccy krewni na terenie Pomorza byli bowiem świadkami równie burzliwych wydarzeń.
Więcej inspiracji na temat wycieczek w woj. pomorskim można znaleźć na stronie pomorskie.travel
Katedra oraz Muzeum Diecezjalne w Pelplinie
Pelpliński klasztor jest zaliczany do najlepiej zachowanych obiektów pocysterskich w Polsce i Europie. Nad całym kompleksem góruje gotycka świątynia (obecnie bazylika katedralna), będąca drugim co do wielkości ceglanym kościołem na terenie naszego kraju. Wnętrze katedry skrywa aż 23 ołtarze, wśród których znajduje się najwyższy drewniany ołtarz w Polsce, drugi po tym względem w Europie. Z pozostałego wyposażenia świątyni na uwagę zasługują zespół gotyckich dębowych stalli, barokowa ambona oraz organy. Od strony północnej do kościoła przylega XIV-wieczny czworobok klasztorny wraz z wirydarzem i otaczającymi go krużgankami.
Pelplińskie muzeum jest bardzo ważnym ośrodkiem kulturalnym regionu oraz jedną z głównych atrakcji turystycznych miasta. Zbiory muzeum obejmują liczne skarby kultury pomorskiej – od średniowiecza do współczesności. Można tam zobaczyć jedną z największych kolekcji rzeźby średniowiecznej w Polsce, bogaty zbiór tkanin z XVII-XIX w. oraz złotnictwo znajdujące się w skarbcu muzealnym. Nie można także zapominać o najcenniejszym eksponacie Muzeum Diecezjalnego, a mianowicie Biblii Gutenberga.
Zamek w Gniewie
Zamek w Gniewie to najpotężniejsza twierdza Zakonu Krzyżackiego na lewym brzegu Wisły, zbudowana na przełomie XIII i XIV wieku, jako siedziba konwentu i komtura.
Po wejściu w skład państwa polskiego (1466-1772 r.) zamek był siedzibą starostów. Starostwo gniewskie należało do Radziwiłłów, Zamojskich i Lubomirskich. Starostą gniewskim był również przyszły król Polski, Jan III Sobieski, a po nim zamkiem zarządzała jego żona, Maria Kazimiera. Obecnie organizowane na zamku zajęcia edukacyjne, inscenizacje historyczne oraz turnieje rycerskie sprawiły, że zamek gniewski uznawany jest za jeden z głównych ośrodków upowszechniania historii w Polsce. Także przez cały rok zamek obsługuje konferencje, zjazdy integracyjne, szkolenia, bankiety, biesiady historyczne itp.
Zamek w Malborku
Jeden z największych na świecie, a z całą pewnością jeden z najefektowniejszych zamków jakie przetrwały do naszych czasów. Jeśli ktoś nie widział Malborka, to nie wie jak wygląda prawdziwa, średniowieczna forteca.
Budowa tak wielkiego kompleksu zamkowego trwała bardzo długo. Zamek wznoszono etapami, w miarę gromadzenia odpowiedniej ilości materiałów budowlanych, a zwłaszcza milionów cegieł potrzebnych do wznoszenia grubych i wysokich murów.
Twierdzy nadano strukturę trzyczęściową. Zamek wysoki – centrum założenia obronnego – zawierał pomieszczenia dla braci – członków stołecznego konwentu, ich dormitoria, refektarz (jadalnię) i kapitularz, czyli miejsce spotkań i narad. Średni zamek przekazał swoje dawne funkcje gospodarcze zbudowanemu nieco później zamkowi niskiemu, stając się miejscem gdzie wzniesiono rezydencję wielkiego mistrza – jeden z najpiękniejszych budynków gotyckich na świecie – oraz spore zabudowania przeznaczone dla zawsze licznych gości Zakonu.
Otoczony wieloma liniami murów i fos, a ponadto stale modernizowany zamek był praktycznie nie do zdobycia. Nikomu nie udało się go opanować w drodze oblężenia. Ogromna twierdza, całkowicie dominująca nad przylegającym do niej miastem, gwarantowała bezpieczeństwo i ciągłość centrum władzy państwa krzyżackiego. Okazało się to nieodzowne w 1410 r., po bitwie grunwaldzkiej.
Czasem jednak to, czego nie można zdobyć – można kupić. Tak właśnie postąpił Kazimierz Jagiellończyk, wykupując zamek z rąk krzyżackich najemników, którym zakon nie płacił żołdu. W ten sposób stołeczna twierdza państwa krzyżackiego wpadła w polskie ręce, stając się jedną z rezydencji polskiego króla. Do ostatecznego złamania krzyżackiej potęgi było jednak jeszcze bardzo daleko.
Zamek w Sztumie
Dobrze położony i ufortyfikowany zamek w Sztumie stanowił w XIV wieku doskonałą bazę wypadową dla zakonu krzyżackiego najeżdżającego Litwę. Obecnie z całego zespołu zamkowego najlepiej zachowane jest skrzydło południowe, mury z jedną basztą oraz wieża z bramą. Aktywnie działające w murach zamku Bractwo Rycerzy Ziemi Sztumskiej organizuje turnieje rycerskie, pokazy historyczne i przypomina nam dziś o dawnej świetności sztumskiej twierdzy.
Od 2017 roku zamek funkcjonuje jako oddział Muzeum Zamkowego w Malborku.
Zamek w Kwidzynie
Wzniesiony z cegły na granitowych fundamentach obiekt powstawał etapami w ciągu całego XIV w. i tworzył kwadrat o boku około 44 m. Dziedziniec zamkowy miał wymiary 12,80 na 16 m i z trzech stron (od południa, zachodu i północy) posiadał dwukondygnacyjne krużganki służące jako korytarze. W trakcie budowy koncepcja architektoniczna uległa zmianie. Dokładne daty rozpoczęcia i zakończenia wznoszenia zamku nie są dziś możliwe do określenia.
Skrzydła zamku, z których jako pierwsze powstało wschodnie, następnie kolejno południowe, zachodnie i północne, miały po pięć lub sześć kondygnacji i kryte były dwuspadowym dachem. Elewacja zewnętrzna posiadała ostrołukowe, różnej wielkości blendy, okna i okienka strzelnicze. Nad biegnącym dookoła maswerkowym fryzem widoczne są okienka strzelnicze ganku obronnego. Znajduje się tu brama wjazdowa (zwana Zimną), umieszczona w bogato profilowanej niszy bramowej o dekoracyjnym układzie cegieł. W niszy zwieńczonej łukiem gotyckim widoczna jest prowadnica dawnej kraty obronnej.
Zamek był siedzibą kapituły biskupstwa pomezańskiego do 1525 r., kiedy to biskup Erhard von Queiss przeszedł na protestantyzm. Po biskupach ewangelickich, od II poł. XVI w. przez następne dwieście lat, rezydowali tu starostowie kwidzyńscy. Po 1772 r. zamek stał się siedzibą sądu, a jego wnętrza przebudowano na sale sądowe i więzienne. W 1798 r. władze pruskie nakazały wyburzyć skrzydła wschodnie i południowe.
Ślady szwów i łuków sklepiennych zachowały się na ścianie wschodniej i południowej dziedzińca. Pozostała część zamku została poddana gruntownemu remontowi w latach 1855-1885. W pracach tych chodziło głównie o przywrócenie wyglądu średniowiecznego. Pod koniec XIX w. zamek przeznaczono na szkołę dla ociemniałych żołnierzy i szkołę zawodową. W czasach hitlerowskich istniała tu szkoła dowódców młodzieży nazistowskiej. Po wojnie uszkodzony i zdewastowany, dopiero w 1950 r. stał się siedzibą Muzeum Zamkowego.
Proponowana miejscowość noclegowa, to Malbork, ze względu na rozbudowaną bazę hotelową, dla grup np. schronisko młodzieżowe. Więcej informacji o noclegach i wyżywieniu można znaleźć na stronie pomorskie.travel
Program wycieczki
Dzień 1
Pelplin
W urokliwej dolinie rzeki Wierzycy znajduje się imponujących rozmiarów opactwo, wzniesione pomiędzy XIII-XVI w. przez zakon cystersów. Dawniej ważny ośrodek religijny, gospodarczy oraz kulturalny, obecnie stanowi jedną z głównych atrakcji turystycznych regionu.
Skryptorium jest rekonstrukcją pelplińskiego warsztatu kaligraficznego cystersów, będącego jednym z najlepszych i najznamienitszych pracowni kaligraficznych funkcjonujących na terenie Polski w okresie średniowiecza. Kontynuując tradycje piśmiennicze szarych mnichów, dnia 1 czerwca 2012 r. na terenie pelplińskiego klasztoru ponownie zaczęło funkcjonować cysterskie skryptorium. Organizowane tam warsztaty są przeznaczone dla dzieci, młodzieży i dorosłych oraz mogą stanowić atrakcyjne wzbogacenie zajęć szkolnych. Wszystkie zajęcia są realizowane po wcześniejszym dokonaniu rezerwacji.
Uczestnicy warsztatów zasiadając przy dębowych pulpitach, będą mogli poczuć się jak średniowieczni skrybowie i zobaczyć, jak funkcjonowało ich miejsce pracy – skryptorium. Ponadto zapoznają się z krojami pism i rozwojem piśmiennictwa, ze szczególnym uwzględnieniem piśmiennictwa ręcznego oraz iluminacji tekstów. Poznają narzędzia pisarskie m.in. gęsie pióro, stalówkę i dowiedzą się, jak prawidłowo przygotować je do pracy. Przede wszystkim jednak zgłębią tajniki gotyckiej pisowni i zdobnictwa ksiąg. A wszystko to pod okiem kaligrafa, który nabyte umiejętności potwierdzi własnoręcznie wypisanym certyfikatem.
Najcenniejszym eksponatem, a zarazem swoistą wizytówką Muzeum Diecezjalnego jest Biblia Gutenberga. Ten XV-wieczny starodruk jest jednym z 48 zachowanych egzemplarzy na świece i jedynym w Polsce. Wyróżnia się na tle wszystkich pozostałych tym, iż na jednej ze stron odbił się znak ruchomej czcionki, która najprawdopodobniej wypadła z ręki zecerowi podczas pracy. Wszystko to sprawia, że pelpliński egzemplarz Biblii Gutenberga może spokojnie pretendować do miana najcenniejszej księgi świata.
Przewodnik dla grup na dwa obiekty: 80 zł (grupa do 30 osób, w przypadku większej grupy opłata za dwóch przewodników).
| Godziny otwarcia: | Poniedziałek-Sobota 9:30-16:30 Niedziela 11:30-16:30 |
|---|---|
| Czas programu: | 3h |
| Dostępność: | Obiekty dostępne całorocznie |
| Ceny biletów: | Bilet łączony: Normalny 12zł Ulgowy (emeryci, renciści, grupy) 9zł Ulgowy (uczniowie, studenci) 6zł |
Zwiedzanie Zamku w Gniewie
Od 2010 roku kompleksem zamkowym zarządza Grupa Polmlek. W tym czasie obiekty wchodzące w jego skład odrestaurowano, a całość przekształcono w międzynarodowe centrum kultury, turystyki i edukacji historycznej. Pałac Marysieńki oferuje komfortowy wypoczynek w stylowych komnatach, w dawnych koszarach zaś powstał nowoczesny, czterogwiazdkowy Hotel Rycerski. Zadaszony dziedziniec zamku to niezwykła przestrzeń o powierzchni ponad 450 m kw., pełniąca funkcję sali koncertowej, konferencyjnej i bankietowej.
Tradycja zobowiązuje, dlatego twierdza od lat słynie z inscenizacji batalistycznych, turniejów rycerskich i spektakli historycznych, realizowanych na terenie pięknie zagospodarowanego podzamcza. Filarem działalności odtwórczej są grupy jeździeckie: Chorągiew Husarska Marszałka Województwa Pomorskiego, skupiająca kilkadziesiąt osób zajmujących się rekonstrukcją XVII-wiecznej husarii, uznawanej za jedną z najlepszych formacji kawaleryjskich w Europie, oraz Drużyna Rycerska Zamku Gniew, stanowiąca kilkuosobową reprezentację Polski w International Jousting League, skupiającej około 200 zawodników z 17 krajów. Organizowany w Gniewie Konny Turniej Rycerski uzyskał najwyższą w skali całej Ligi ocenę, za jakość i poziom odtwórczy. Na zamku ponadto działa Żółty Regiment Piechoty Gustavusa II Adolphusa oraz chór Schola Cantorum Gymevensis – jedyny w Polsce amatorski, świecki chór gregoriański.
Jakie metody stosowali średniowieczni kaci? A może samemu poddać się próbie wytrzymałości? Odważni mogą się sprawdzić w Zamkowej Izbie tortur. Emocje gwarantowane!
Zamkowa izba tortur – zlokalizowana w piwnicach północnego skrzydła Zamku Gniewskiego. Jest to wystawa dawnych narzędzi tortur i technik katowskich. Znajdą się tu takie machiny, jak: gilotyna, knebel, fotel czarownic, zgniatacz kciuków, trzewik malezyjski, madejowe łoże – łoże sprawiedliwości, maska hańby, córka śmieciarza – bocian, kołyska Judasza, osioł hiszpański oraz zgniatacz głowy.
Sugerowana trasa zwiedzania:
izba tortur -> kaplica zamkowa -> krużganki obronne -> wystawa grunwaldzka (czynna w sezonie letnim) -> wystawa czasowa (czynna w sezonie letnim) -> sala II wojny światowej
Punkt Informacji, Kasa Biletowa oraz Rezerwacje – od wtorku do niedzieli w godz. 09:00-17:00. Więcej informacji pod numerem telefonu +48 734 155 230.
Zwiedzanie zamku w grupach do 30 osób (z wyłączeniem zorganizowanych grup autokarowych)
| Godziny otwarcia: | Wtorek-niedziela – zwiedzanie po wcześniejszej rezerwacji |
|---|---|
| Czas programu: | 2h |
| Dostępność: | Obiekt dostępny całorocznie |
| Ceny biletów: | Ceny biletów (wliczona usługa przewodnika) ulgowy 10 zł normalny 15 zł rodzinny 40 zł |
Dzień 2
Zwiedzanie Zamku w Malborku
Arcydzieło architektury obronnej i rezydencjonalnej średniowiecza. Największy gotycki zespół zamkowy na świecie, o powierzchni ok. 21 hektarów i łącznej kubaturze budynków przekraczającej ćwierć miliona metrów sześciennych.
Jednym z najważniejszych wnętrz na zamku jest Wielki Refektarz, który w średniowieczu był największą salą recepcyjną malborskiej warowni. Wielcy mistrzowie podejmowali tu swoich licznych gości przybywających z całej Europy, odbywały się tu także kapituły zakonne. Wsparta na trzech filarach sala, zbudowana ok. 1340 r. liczy sobie 30 m długości, 15 m szerokości i 9 m wysokości. Jest częścią skrzydła zachodniego zamku średniego, a przylegając od północy do Pałacu Wielkich Mistrzów zaliczana jest do tzw. kompleksu reprezentacyjnego.
Wnętrze to na skutek niekorzystnych zjawisk konstrukcyjnych było poważnie zagrożone i w związku z tym, niedostępne dla zwiedzających przez 25 lat. Dzięki intensywnym pracom konserwatorskim i poprzedzającym je badaniom finansowanym w 60 % przez Norweski Mechanizm Finansowy, udało się przywrócić historyczny, architektoniczny kształt wnętrza z początku XX w.
Gospodarzem twierdzy nad Nogatem jest dzisiaj Muzeum Zamkowe w Malborku, utworzone w 1961 r. Do jego podstawowych zadań należy opieka nad substancją zabytkową zamku, prowadzenie prac badawczych i konserwatorskich, gromadzenie i udostępnianie zbiorów, działalność edukacyjna. Placówka dysponuje dwudziestoma trzema kolekcjami z zakresu sztuki, rzemiosła artystycznego, architektury i historii. Do najciekawszych z nich należą zbiory wyrobów z bursztynu, militariów, numizmatów, detalu architektonicznego i rzeźby.
Poza swoją działalnością podstawową, muzeum angażuje się w organizację sympozjów, przedsięwzięć artystycznych i edukacyjnych, muzycznych i teatralnych, a nawet historycznych widowisk plenerowych w rodzaju “Oblężenia Malborka”. Zamek nad Nogatem bywa też dosyć często planem zdjęć filmowych i telewizyjnych. W miesiącach letnich, wieczorami, prezentowane jest w jego murach widowisko typu ”światło i dźwięk”.
| Godziny otwarcia: | Wtorek–niedziela 09:00–19:00 |
|---|---|
| Czas programu: | 3h |
| Dostępność: | Obiekt dostępny całorocznie |
| Ceny biletów: | Bilet na 3 zamki: bilet normalny 60,00 zł bilet ulgowy 50,00 zł |
| Bilety online: | https://bilety.zamek.malbork.pl |
| Trasa szkolna – oferta dla grup: | https://www.zamek.malbork.pl/bilety/trasa-szkolna-oferta-chwilowo-niedostepna-8 |
Zwiedzanie Zamku w Sztumie
Pomezański Sztum został zdobyty przez Krzyżaków w 1236 roku. W miejscu drewnianego grodu zakon w latach 1325-1326 zbudował z kamienia i cegły obronną warownię, która od 1333 roku stanowiła siedzibę wójta krzyżackiego. Konstrukcja zamku różniła się od większości siedzib krzyżackich budowanych w XIV wieku. Wzniesiono go na planie nieregularnego pięcioboku, a nie jak zwykle, kwadratu. Kształtem budowla nawiązywała do wyspy, na której w średniowieczu był położony Sztum. Wzgórze zamkowe otaczała fosa z murem, w który wkomponowano wieżę bramną i dwie baszty.
Zamek w rękach zakonu był do końca wojny trzynastoletniej. Od 1468 roku stał się siedzibą polskich starostów. W okresie siedemnastowiecznych wojen ze Szwedami na zamku sztumskim schronił się sam Gustaw II Adolf, król Szwecji. Nie uchroniło to zamku od zniszczeń, Szwedzi zrujnowali twierdzę, wywożąc całe cenne wyposażenie, łącznie z kaflami od pieców.
Pomimo wielu przekształceń, pierwotny układ zamku i jego obronny charakter w dużym stopniu przetrwał do naszych czasów. Z pokrzyżackiego zespołu warownego dobrze zachował się ceglany mur obronny z basztą więzienną, południowy średniowieczny dom mieszkalny, obniżona do wysokości dwóch kondygnacji wieża bramna. Swój pierwotny wygląd zachowały też: XIX-wieczna zabudowa skrzydła wschodniego, studnia, a także pozostałości dawnej fosy.
| Godziny otwarcia: | Wtorek–niedziela 09:00–17:00 |
|---|---|
| Czas programu: | 1h |
| Dostępność: | Obiekt dostępny całorocznie |
| Ceny biletów: | Bilet na 3 zamki: bilet normalny 60,00 zł bilet ulgowy 50,00 zł |
| Bilety online: | https://bilety.zamek.malbork.pl |
Zwiedzanie Zamku w Kwidzynie
Muzeum mieści się w gotyckim zamku kapituły pomezańskiej zbudowanym w pierwszej połowie XIV w. Zbiory Muzeum reprezentują kulturę materialną Dolnego Powiśla, obejmującego dawne powiaty: kwidzyński, sztumski i suski. Muzeum doczekało się kilku bardzo ciekawych wystaw stałych, m.in.: – narzędzia kar i tortur (XVI-XVIII w.), rzemiosło artystyczne z Warmii i Pomorza (XV-XX w.), rzeźba barokowa z terenu Pomorza, kultura ludowa Dolnego Powiśla oraz przyroda Polski północnej (w roku 2006 otrzymała nową formę prezentacji). Ponadto organizowane są tutaj corocznie wystawy czasowe, zróżnicowane tematycznie, a związane z przyrodą, historią, twórczością artystyczną i ludową oraz kulturą Dolnego Powiśla, Pomorza, Warmii i Mazur.
| Godziny otwarcia: | Wtorek–niedziela 09:00–17:00 |
|---|---|
| Czas programu: | 2h |
| Dostępność: | Obiekt dostępny całorocznie |
| Ceny biletów: | Bilet na 3 zamki: bilet normalny 60,00 zł bilet ulgowy 50,00 zł |
| Bilety online: | https://bilety.zamek.malbork.pl |
Gdańska Organizacja Turystyczna
e-mail: got@visitgdansk.com
Tel: +48 58 305 70 80
www.visitgdansk.comRegion
Pomorskie
To dobry kurs do uzdrowisk i kurortów nad Morzem Bałtyckim, ale także do wielu interesujących zabytków, na czele z Zamkiem Krzyżackim w Malborku, wpisanym na listę UNESCO, do atrakcji przyrodniczych z dwoma parkami narodowymi (Słowiński i Bory Tucholskie) i kulturowo-historycznych ze stolicą regionu w Gdańsku…
czytaj więcej o regionie
