Krzemień, porcelana i dinozaury

Zwiedzanie atrakcji Bałtowskiego Kompleksu Turystycznego

Założycielem JuraParku Bałtów – pierwszego w Polsce parku dinozaurów było Stowarzyszenie Delta. W ciągu lat wokół JuraParku powstawały kolejne atrakcje, tworząc ostatecznie Bałtowski Kompleks Turystyczny. W tym czasie Stowarzyszenie Delta otworzyło jeszcze dwa kolejne obiekty turystyczne w Polsce – JuraPark w Solcu Kujawskim oraz JuraPark w Krasiejowie.

Budowa JuraParku miała związek z odkrytymi na tym terenie tropami dinozaurów. Znaleziska te wpisują się w historię prowadzonych na terenie Polski, a szczególnie Gór Świętokrzyskich, poszukiwań śladów pozostawionych przez „straszne jaszczury”. W 2001 roku dr Gerard Gierliński za namową jednego z największych polskich geologów, prof. Zbigniewa Kotańskiego, postanowił sprawdzić źródło ludowej legendy w późnojurajskich skałach rejonu świętokrzyskiego.

Miejscem, które zaintrygowało prof. Kotańskiego była tzw. Czarcia Stopka w Bałtowie, czyli ślad dużego dinozaura drapieżnego – allozaura. Trop ten, częściowo zatarty przez erozję, według legendy miał zostawić diabeł próbujący przeskoczyć dolinę rzeki Kamiennej. Legendarny ślad był jednak o tyle dziwny, że zachował się w skałach pochodzenia morskiego, a nie lądowego. W tym samym roku udało się znaleźć jeszcze dwa inne tropy – trop stegozaura i małego drapieżnika, kompsognata – co jednoznacznie potwierdziło obecność dinozaurów w tym rejonie. Wkrótce w prasie ogólnopolskiej i naukowej pojawiły się informacje o odkryciach tropów górnojurajskich dinozaurów.

Obecnie Bałtowski Kompleks Turystyczny zajmuje obszar około 100 ha i jest najbardziej zróżnicowanym pod względem atrakcji obiektem rozrywkowym w Polsce.

Godziny otwarcia:	poniedziałek-piątek – 10:00 – 17:00; sobota-niedziela – 10:00 – 18:00
Czas programu:	4h
Ceny biletów:	PAKIET PRZYGODA DLA SZKÓŁ – 49 zł/os.
Bilety online:	https://sklep.juraparkbaltow.pl/
Bałtowski Kompleks Turystyczny:	https://juraparkbaltow.pl/

Zwiedzanie Krzemionek Opatowskich, pradziejowej osady w „Krzemionkach” i Muzeum Archeologicznego

W Krzemionkach znajduje się zespół prahistorycznych kopalń krzemienia pasiastego funkcjonujących w okresie neolitu i wczesnej epoki brązu (ok. 3900 – 1600 r. p.n.e.), czyli czasu, kiedy powstawały między innymi egipskie piramidy. Jest to jeden z największych i najlepiej zachowanych obiektów tego typu na świecie. Pomimo upływu tysięcy lat podziemia kopalń przetrwały do naszych czasów w niemal niezmienionym stanie. Na terenie rezerwatu archeologicznego o powierzchni blisko 350 ha zobaczyć można wyjątkowo dobrze zachowany krajobraz nakopalniany: hałdy i leje poszybowe oraz znakomicie zrekonstruowaną architekturę podziemi sprzed 5-4 tys. lat.

Turyści mogą podziwiać je wędrując unikalną podziemną trasą o długości prawie 500 metrów. Warto obejrzeć tu także zrekonstruowane zabudowania neolityczne, obozowisko górników oraz grobowiec megalityczny. Ze względu na swoje wyjątkowe walory kopalne uznano Krzemionki za Pomnik Historii, a 6 lipca 2019 roku Krzemionkowski region prehistorycznego górnictwa krzemienia pasiastego z neolitycznymi kopalniami krzemienia pasiastego został wpisany na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Na terenie odkrytego w 1922 roku zespołu kopalń krzemienia pasiastego w Krzemionkach odbywają się lekcje muzealne i warsztaty prezentujące życie człowieka w pradziejach. Zajęcia odbywają się na świeżym powietrzu, wśród odtworzonych zabudowań mieszkalnych ludności epoki kamienia i wczesnej epoki brązu. W zrekonstruowanej wiosce prahistorycznej archeolodzy przybliżają uczestnikom warsztatów tajemniczy świat pradziejów, omawiając podstawowe aspekty życia społeczności wioski neolitycznej, sposoby zdobywania pożywienia, rzemiosło, handel oraz inne zajęcia ludzi z osady.

Muzeum jest organizatorem Krzemieniowskich Spotkań z Epoką Kamienia – głównego wydarzenia naukowo-edukacyjnego, które corocznie odbywa się na terenie osady.

Godziny otwarcia:	kwiecień i październik: codziennie od 9.00 do 17.00; listopad-marzec: od 8.00 do 16.00; maj-wrzesień: od 9.00 do 19.00 weekend 10.00 – 18.00; *Ostatnie wejście na godzinę przed zamknięciem*
Czas programu:	2h
Ceny biletów:	normalny 18 zł; ulgowy 12 zł; przewodnik w cenie biletu; parking dla turystów – bezpłatnie; brak terminala płatniczego – płatność gotówką!
Krzemionki Opatowskie:	http://krzemionki.pl/

Zwiedzanie Kolegiaty pod wezwaniem Św. Michała oraz Kirkutu – pozostałości cmentarza żydowskiego

Pierwszy kościół w Ostrowcu, pod wezwaniem św. Uriela Archanioła, ufundował książę Janusz Ostrogski w 1614 r. Konsekrował go 8 sierpnia 1614 r. biskup Walerian Łubieński. Kościół ten posiadał trzy ołtarze: z Archaniołem Urielem, św. Wawrzyńcem i z św. Marią Magdaleną. W 1637 r. obok kościoła wybudowano szpital dla ubogich. W 1644 r. wzniesiono budowlę murowaną. Kościół św. Uriela uległ zniszczeniu prawdopodobnie podczas najazdu Szwedów.
W 1672 r. kościół odbudowano w stylu barokowym i nadano mu nowe wezwanie św. Michała Archanioła. Ołtarz główny kościoła przedstawiał w tym czasie Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny. W latach 1784–1803 świątynię odrestaurowano staraniem Konstancji z Denhoffów Sanguszkowej. Przed 1890 r. do kościoła dobudowano dwie frontowe wieże boczne ufundowane przez Władysława Laskiego.

W październiku 1907 r. bojownicy PPS dokonali w pobliżu kościoła zamachu na dwóch strażników fabrycznych. Wojsko rosyjskie otoczyło wówczas świątynię i dokonało rewizji uczestników mszy świętej.

7 września 1918 r. w kościele św. Michała odprawiał mszę świętą wizytator apostolski Achille Ratti, od 1922 r. papież Pius XI.

W latach 1924–1928 kościół rozbudowano i przebudowano w stylu neobarokowym według projektu Stefana Szyllera. Nawa główna kościoła została podniesiona i przedłużona. Powstały nawy boczne, kaplica pogrzebowa, zakrystia oraz kościelna wieża. W 1944 r. powstał nowy kamienny ołtarz główny wykonany przez Józefa Jamroza.

Cmentarz żydowski w Ostrowcu Świętokrzyskim – jest położony w centrum miasta przy ul. Sienkiewicza, tuż obok parku miejskiego im. Marszałka Piłsudskiego. Na obszarze około 1 ha znajduje się prawie 200 macew w większości ustawionych w lapidarium. Tylko niektóre znajdują się w swym pierwotnym położeniu, to jest nad miejscami pochówku. Z około 200 zachowanych macew blisko 150 zostało po wojnie wydobytych z ul. Czerwińskiego, gdzie zostały użyte przez Niemców do jej utwardzenia.

Kirkut powstał prawdopodobnie ok. 1734 roku. Podczas II wojny światowej był miejscem licznych egzekucji polskich i żydowskich mieszkańców Ostrowca. Systematycznie dewastowany przez Niemców, którzy wyrywane macewy wykorzystywali do brukowania pobliskich ulic. W 1957 r. część cmentarza zajęto pod park miejski. Usunięte macewy zostały przeniesione na ocalałą część cmentarza i ułożone w lapidarium. Podobnie postąpiono z nagrobkami odzyskanymi w latach 70. z remontowanych ulic.

Na cmentarzu zachował się nagrobek ostrowieckiego cadyka Mejera Halewiego Halsztoka, zmarłego w 1928 r. Klucz do bramy cmentarza udostępniają funkcjonariusze Straży Miejskiej z posterunku przy ul. J. Głogowskiego 3/5.

Czas programu:	1h
Parafia św. Michała Archanioła w Ostrowcu Św.:	https://www.kolegiata.ostrowiec.pl/

wirtualny spacer

Zwiedzanie Żywego Muzeum Porcelany oraz warsztaty ceramiczne

W pierwszym w Polsce Żywym Muzeum Porcelany w Ćmielowie zamiast tradycyjnego oprowadzania turyści odbywają podróż z przewodnikiem i poznają „na żywo” cały proces produkcji porcelanowych figurek. Ogromną atrakcją jest wejście do wnętrza starego, oryginalnego pieca, który służył do wypału porcelany, a który obecnie jest wyjątkową salą multimedialną, w której przybliżany jest proces produkcji porcelany.

Na każdym etapie zwiedzania obiektu zwiedzający mają możliwość dotknięcia surowców oraz elementów wykorzystywanych przy wytwarzaniu porcelany, mogą poczuć jaką strukturę ma biskwit i jak gładka jest figurka po szkliwieniu, a także jak wygląda biała, a jak różowa porcelana. Na ich oczach malarka zdobi porcelanę farbami ceramicznymi lub złotem. A to wszystko dzieje się w świecie pełnym barw i zapachów, które dodatkowo mają pobudzić wyobraźnię i zaangażować zwiedzającego.

Godziny otwarcia:	Zajęcia w ramach PAKIETU ZŁOTEGO rozpoczynają się o pełnych godzinach rozpoczynając od godziny 9:15. Ostatnie zajęcia dla grupy są możliwe: o godz. 15:00 w sezonie maj – wrzesień; o godz. 13:00 październik – kwiecień
Czas programu:	2-3h
Ceny biletów:	dla grup zorganizowanych – powyżej 20 osób (zajęcia odbywają się w podgrupach) – 40zł/os. – Pakiet Złoty
Żywe Muzeum Porcelany w Ćmielowie:	http://turystyka.cmielow.com.pl/