Australia w Lubuskiem – Drewniany kościół w Klępsku

RENESANSOWY KOŚCIÓŁ W KLĘPSKU
PERŁA ARCHITEKTURY DREWNIANEJ i POLSKI POMNIK HISTORII

Niepozorny z zewnątrz kościół drewniany pw. Nawiedzenia Najśw. Maryi Panny w gminie Sulechów w województwie lubuskim to prawdziwy rarytas dla wielbicieli historii, ale także i geografii. Wczesnosłowiańska osada Klępsk, zlokalizowana przy średniowiecznym trakcie handlowym łączącym Łużyce z Wielkopolską, powstała przypuszczalnie w XII wieku. W następnym stuleciu była już wsią parafialną. Zbudowano w niej skromną, opartą na planie prostokąta katolicką świątynię, reprezentującą gotycki typ drewnianego kościoła, tak charakterystyczny dla wiejskiej architektury pierwszych Piastów. Od początku kościół był ściśle związany z dziejami książąt śląskich i polską kulturą ludową czasów średniowiecza. Dlatego też swoją formą przypominał typ świątyni pochodzenia śląskiego.

Kościół był siedzibą parafii katolickiej niemal przez trzy stulecia, aż do czasów reformacji. W 1576 roku tę skromną drewnianą świątynię przejęli lokalni ewangelicy, rozpoczynając długotrwałe prace renowacyjne, przystosowując obiekt do potrzeb wyznania luterańskiego. Wtedy to biblijnymi obrazami pokryto niemal całe wnętrze.W tamtych czasach ludzie zwykle nie potrafili ani czytać ani pisać, nie było szkół powszechnych jak obecnie. Dlatego też dwóch pastorów gminy ewangelickiej: Baltazar Nevius, który prace zapoczątkował i jego godny następca – sulechowianin z urodzenia Stefan Holstein, zdecydowało się przedstawić Biblię w postaci obrazkowej. Przypomina to komiksy, prawie jak Papcia Chmiela (Tytus, Romek i a’Tomek) choć tematyka może nieco poważniejsza. Malowidła na deskach przedstawiają m.in. dziesięć przykazań, cnoty ludzkie, stworzenie Adama i Ewy (Genesis), sceny z Nowego i Starego Testamentu, proroków kościoła, cuda Jezusa, Sąd Ostateczny (ale bez czyśćca) i wiele innych. Taka prezentacja nazywana jest Biblią ubogich (Biblia pauperum).

Skąd powiązania z Australią?

Klępsk (Klemzig) jest również dobrze znany w Australii z powodu emigracji „Staroluteranów” z Prus do Australii Południowej. W wyniku prześladowań religijnych ze strony władz pruskich za czasów króla Fryderyka Wilhelma III kilkuset niemieckich luteranów zdecydowało się na opuszczenie swojej ojczyzny w poszukiwaniu wolności religijnej. Większość z nich pochodziła właśnie z Klemzig i okolic i pod przewodnictwem pastora Augusta Ludwiga Christiana Kavela wyemigrowali do Australii Południowej, przybywając tam drogą morską  na przełomie 1838 i 1839 roku. Najpierw osiedlili się w wiosce Klemzig (nazwanej na cześć miejsca, które pozostawili), Glen Osmond i Hahndorf. Wiele rodzin Klemziga osiedliło się na stałe w Dolinie Barossa i początkowo nadało miastu nazwę Langmeil – później przemianowaną na Tanundę (po II wojnie światowej przedwojenną wioskę Langmeil nazwano w Polsce – Okunin). Poprzedziła ich mniejsza grupa staroluteranów z Pomorza, którzy przybyli do południowej Australii w 1837 i w 1841 r. Podążyła za nimi około 200 dalszych staroluteranów podróżujących z pastorem Gotthardem Danielem Fritzsche. Dziś potomkowie tych pierwszych luterańskich emigrantów regularnie odwiedzają Klępsk i okolice w poszukiwaniu swoich korzeni lub po prostu odwiedzając miejsca, w których żyli i oddawali cześć ich przodkom. Wszyscy są ciepło witani i wyczekiwani.

Wielkie wyróżnienie kościoła nastąpiło 15 marca 2017 r., kiedy to rozrządzeniem Prezydenta RP – Andrzeja Dudy, naszemu kościołowi nadano zaszczytny bardzo prestiżowy tytułu “Pomnika Historii”.

Zobacz film o kościele

Strona internetowa kościoła