Opera i historia
Historyk i rozkochany w operze meloman, prof. Hieronim Grala w rozmowie z Aleksandrem Laskowskim z Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. Ich spotkania miały miejsce w Roku Stanisława Moniuszki w Muzeum Fryderyka Chopina. Specjaliści poruszyli temat oper, które w szczególny sposób są związane z wydarzeniami politycznymi XIX wieku, a w szczególności z dążeniami niepodległościowymi trzech narodów: Belgów, Polaków i Włochów. Rozmowom towarzyszył muzyczny komentarz w wykonaniu w wykonaniu młodych, wybitnych pianistów.
Nagrania spotkań w formie podcastu są dostępne na stronie Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina – na końcu materiału Opera i historia : Opera i historia
Nagrania spotkań w formie podcastu są również dostępne na portalu streamingowym Spotify
Odcinek 1.
Niema z Portici
Jeśli szukać dowodu na to, że muzyka jest zdolna wywoływać rewolucję, sięgnąć trzeba niewątpliwie po partyturę „Niemej z Portici” Daniela Aubera. Wystawienie tej opery 25 sierpnia 1830 roku na deskach opery w Brukseli miało dać ostateczny impuls do wybuchu belgijskiej rewolucji zakończonej oddzieleniem Belgii od Niderlandów. Rewolucyjna siła tej muzyki pomagała też podtrzymywać ducha walczących o niepodległość Polaków, kiedy wystawiona została w Warszawie w styczniu 1831 roku nie później niż półtora miesiąca po wybuchu Powstania Listopadowego. Czy znaczenie przypisywane tej wyjątkowej operze da się obronić w zderzeniu z historycznymi źródłami?
Oprawa muzyczna: Krzysztof Książek
Repertuar:
Fryderyk Chopin, Etiuda c-moll op. 10 nr 12 „Rewolucyjna”
Ferdynand Beyer „Bouquets de mélodies. La muette de Portici” op. 42
Karol Kurpiński „Warszawianka”, opracowanie na fortepian Józefa Brzowskiego
Fryderyk Chopin, Etiudy op. 10 nr 8-11.
Odcinek 2.
Straszny dwór
Napisana po upadku Powstania Styczniowego opera Stanisława Moniuszki przyniosła mu miano kompozytora narodowego. Po trzech spektaklach w Warszawie została ściągnięta z afisza przez carską cenzurę. Trzy spektakle wystarczyły, aby Moniuszko stał się kolejnym narodowym wieszczem. Rozmawiać będziemy o tym, w jaki sposób powstanie obecne jest w operze i na czym polega jej narodowy charakter. Kontrapunktem będzie tutaj twórczość Milija Bałakiriewa, który mimo miłości do Chopina, pozostał po drugiej stronie barykady, będąc jednym z luminarzy rosyjskiego nacjonalizmu muzycznego.
Repertuar:
Fryderyk Chopin, Etiuda c-moll op. 10 nr 12 „Rewolucyjna”
Stanisław Moniuszko, Polonez nr 3
Milij Bałakiriew, Reminiscences de l’opéra „La vie pour le Tzar”, Mazurek nr 1 As-dur i nr 2 cis-moll
Odcinek 3.
Nabucco
Rozmowa o „Nabucco” Giuseppe Verdiego będzie okazją do konfrontacji dwóch sposobów myślenia. Myśleniu w kategoriach powszechnych (Mozart z kraju Habsburgów) przeciwstawione zostanie myślenie w kategoriach narodowych (Italia Verdiego i Polska Chopina). Chór Va, pensiero zabrzmi obok Poloneza A-dur. Obok siebie staną więc utwory, w których obie nacje, tak Włosi, jak i Polacy, usłyszeli miłość do własnych ojczyzn.
Oprawa muzyczna: Agnieszka Korpyta
Repertuar:
Fryderyk Chopin, Etiuda c-moll op. 10 nr 12 „Rewolucyjna”
Johann Strauss (ojciec), Marsz Radetzky’ego op. 228 (opracowanie na fortepian)
Józef Haydn, Wariacje na temat hymnu „Gott erhalte Franz der Kaiser”
Fryderyk Chopin, Polonez A-dur op. 40 nr 1
Autor: Narodowy Instytut Fryderyka Chopina