Szlak Książąt Mazowieckich
Dom Polonii w Pułtusku
Szlak Książąt Mazowieckich zapowiada wyprawę do świata zamków, tajemnic, legend i rycerzy. To 400 lat panowania książąt piastowskich
na Mazowszu. Szlak powstał w 2015 roku, a na zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie otwarto stałą ekspozycję
„Księstwo Mazowieckie 1200–1526 – intrygi, trucizny i smok, czyli 300 lat niezależnego Mazowsza”. Szlak Książąt Mazowieckich zaliczany
jest do „Szlaków turystycznych dziedzictwa kulturalnego Mazowsza” i dzieli się na pięć tras. Wszystkie zaczynają się i kończą w Warszawie.
Każda ma innych patronów i zaprasza na jedno- lub dwudniową podróż w inny rejon Mazowsza.
• Szlak Konrada Mazowieckiego
Książę Konrad I Mazowiecki patronuje północnej odnodze szlaku, która wiedzie przez Zakroczym z 700-letnią studnią, Czerwińsk
z romańskim zespołem klasztornym, Wyszogród, Bodzanów słynący z Jarmarków Zielonoświątkowych, odbywających się nieprzerwanie
od ponad 600 lat, Drobin, Sierpc z Muzeum Wsi Mazowieckiej, Szreńsk do Mławy i Gruduska, Przasnysza, Ciechanowa z najpotężniejszym
zamkiem na Mazowszu, Pułtuska (jeden z najstarszych grodów na Mazowszu) i Serocka.
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu
• Szlak Siemowitów
Książęta Siemowit III i jego syn Siemowit IV są patronami zachodniego fragmentu szlaku, który biegnie przez Błonie,
Sochaczew i Sanniki do Płocka, tu odbija na południe do Gostynina i Łowicza, a potem do Rawy Mazowieckiej i przez Radziejowice powraca
do Warszawy. W Brochowie nad Bzurą znajduje się jeden z najbardziej charakterystycznych zabytków Mazowsza – XVI-wieczny kościół
obronny, który stanął w miejscu wcześniejszej świątyni ufundowanej przez książąt mazowieckich – Szlak Chopinowski. Jednak najsłynniejsze
zabytki na szlaku to Wzgórze Tumskie (Ostrów Tumski) w Płocku z zachowanymi czerwonymi wieżami Zamku Książąt Mazowieckich oraz katedra
Wniebowzięcia NMP z XII wieku. Jest ona najstarszym i najcenniejszym zabytkiem Płocka,jedną z pięciu najstarszych bazylik w kraju i jedną
z trzech świątyń, w których spoczywają władcy Polski. W podziemiach Kaplicy Królewskiej znajdują się szczątki Władysława Hermana i Bolesława
Krzywoustego z dynastii piastowskiej oraz książąt mazowieckich i płockich. W katedrze można zobaczyć kopię słynnych romańskich drzwi płockich
(oryginalne znajdują się w soborze w Nowogrodzie Wielkim). Chlubą Płocka jest też największa w Polsce kolekcja secesji zebrana w Muzeum
Mazowieckim oraz Sanktuarium Miłosierdzia Bożego, miejsce objawień Jezusa Miłosiernego, jakie otrzymała św. Faustyna Kowalska.
Kościół obronny w Brochowie
Katedra płocka
• Szlak Księcia Janusza
Szlak Księcia Janusza wiedzie na południe od Warszawy. Jego patronem jest drugi syn Siemowita III – Janusz I zwany Starszym. Trasa prowadzi
ze stolicy do Czerska, Warki, Kozienic i Sieciechowa, następnie przez Radom, Iłżę i Szydłowiec zawraca na północ, ku miejscowościom Przybyszew,
Grójec, Tarczyn i Piaseczno. Gotycki Zamek Książąt Mazowieckich w Czersku stoi na skarpie pradoliny Wisły. Tutaj w XVI wieku przebywała królowa
Bona. Wiosną podczas kwitnienia drzew rozpościera się stąd piękny widok na kwitnące sady w dolinie Wisły. Tuż obok Czerska znajduje się
Góra Kalwaria nazywana Kalwarią Mazowsza lub Nową Jerozolimą (co jest nawiązaniem architektonicznym do planu Jerozolimy). Jest ona znana
z inscenizacji Misterium Męki Pańskiej odbywającego się już w XVII i XVIII wieku.
Zamek w Czersku
Misterium Męki Pańskiej na rynku w Górze Kalwarii
• Szlak Księżnej Anny i ostatnich książąt mazowieckich
Patronami wschodniej nitki szlaku są ostatni władcy piastowscy Mazowsza: księżna Anna Radziwiłłówna (nagrobek księżnej znajduje się w kościele
św. Anny w Warszawie) oraz jej dzieci, ostatni książęta mazowieccy – Janusz III, Stanisław ( Szlak Książąt Mazowieckich) i ich siostra Anna.
Szlak ten prowadzi do Ostrowi Mazowieckiej, Ostrołęki, podlaskiego Nowogrodu, Łomży i Wizny, skąd odbija na południe i biegnie przez Suraż,
Bielsk Podlaski, Brańsk do Mielnika i Drohiczyna, gdzie zmienia kierunek na zachodni i biegnie przez Sokołów Podlaski, Węgrów i Liw. W zbiorach
Muzeum Zbrojowni na Zamku Książąt Mazowieckich w Liwie znajduje się jeden z największych arsenałów broni w Polsce, broni białej, drzewcowej
i palnej od średniowiecza do czasów nowożytnych.
Muzeum Zbrojownia na zamku w Liwie
• Szlak Książąt Mazowieckich po Warszawie
Jest jeszcze piąta trasa, prowadząca po książęcej Warszawie. Wędrując nią, można zobaczyć: Jazdów (okolice dzisiejszego Zamku Ujazdowskiego),
plac Trzech Krzyży, kościół św. Anny, Zamek Królewski (dawną siedzibę książąt mazowieckich), katedrę św. Jana (w jej podziemiach znajdują się
groby książąt Janusza I Starszego i jego syna Bolesława III, a w nawie bocznej zachował się jedyny oryginalny nagrobek książąt mazowieckich
– sarkofag księcia Stanisława i Janusza III wystawiony przez ich siostrę Annę), mury miejskie, kamienicę książąt mazowieckich na Rynku Starego
Miasta, ulicę Zakroczymską z ujęciem wody pitnej zwanym Królewskim Zdrojem.
Zamek Królewski w Warszawie.
Autorzy: Bogusław Kopka, Robert Andrzejczyk
Wydawnictwo: Polska Organizacja Turystyczna