Zamek joannitów w Świdwinie
Dwie kaplice templariuszy (w Chwarszczanach i Rurce), sześć zamków zakonu joannitów (m.in. w Świdwinie) i ponad20 budowli krzyżackich
– to pobudzająca wyobraźnię wyprawa w głąb średniowiecza.Pierwsze zakony rycerskie powstawały na fali krucjat i pielgrzymek do
Ziemi Świętej. Ich głównym celem było zdobycie i obrona Jerozolimy, ochrona pielgrzymujących chrześcijan i miejsc kultu religijnego oraz walka
z mahometanami, poganami oraz heretykami. Nazwano ich krzyżowcami, bo krzyż, znak chrześcijan (od zwycięskiej bitwy
cesarza Konstantego Wielkiego przy moście Mulwijskim w Rzymie w 312 roku), naszywano na płaszczach rycerzy walczących w obronie wiary.
Ruiny kaplicy św. Gertrudy w Chojnie
Do przedstawicieli największych zakonów należeli joannici (Zakon Rycerski Świętego Jana Chrzciciela Szpitala Jerozolimskiego),
templariusze (Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona) i Krzyżacy (Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego
w Jerozolimie). Rycerze zakonni składali śluby czystości i ubóstwa. Podczas usankcjonowanych prawem średniowiecznych krucjat zgromadzili
bogactwa, o których krążyły legendy. Wyrazem ich siły było budowanie potężnych zamków obronnych, kościołów i klasztorów.
Liczący 550 km Polski Szlak Krzyżowców przebiega przez kilkadziesiąt miejscowości leżących głównie na Pojezierzu Pomorskim, począwszy od
Krosna Odrzańskiego, a kończąc na Malborku z największą średniowieczną fortecą w Europie, która wpisana jest na Listę
Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Zamek krzyżacki w Malborku
Malbork – inscenizacja historyczna
Wieża warowna zamku joannitów w Łagowie
Na szlaku znajdziemy zamki, kaplice i kościoły oraz mury obronne wznoszone przez funkcjonujące na tych ziemiach zakony rycerskie.
Szlak zaczyna się na Ziemi Lubuskiej, będącej dla Brandenburgii bramą na Pomorze, Wielkopolskę i Śląsk. Tędy wiodła słynna via marchionis,
czyli droga margrabiów Marchii Brandenburskiej, którą z Zachodu ciągnęli rycerze na krucjaty zakonne w Prusach. Na jej drodze leży m.in.
dawna forteca krzyżacka – zamek w Człuchowie, w którym rezydował wielki mistrz Konrad von Wallenrod, znany z poematu Adama Mickiewicza.
Z Pomorzem Zachodnim związane są dzieje templariuszy, których pobyt na tych terenach trwał niewiele więcej niż sto lat. Już w pierwszej połowie
XIV wieku ich majątki przejął zakon joannitów.
Święty Krzysztof z Dzieciątkiem Jezus na polichromii ściennej w kaplicy templariuszy w Chwarszczanach
Wykopaliska archeologów na terenie komandorii templariuszy w Chwarszczanach
Zamek krzyżacki w Człuchowie
Najlepiej zachowały się w tym regionie obiekty w Chwarszczanach w powiecie myśliborskim i w Czaplinku w powiecie drawskim. Komandoria
templariuszy w Chwarszczanach powstała w 1232 roku i była jedną z najważniejszych w Polsce oraz najważniejszą na Pomorzu. Pozostałością
po niej jest gotycka kaplica odrestaurowana pod koniec XIX wieku. W drugiej połowie sierpnia odbywa się tu festyn historyczny, połączony z
turniejem rycerskim i warsztatami kultury średniowiecznej. W Czaplinku templariusze zbudowali zamek, który w 1345 roku znalazł się w rękach
joannitów. Do dzisiaj zachowały się jedynie ruiny kamienno-ceglanych murów zamku Drahim. Latem odbywają się tutaj „Spotkania z historią”
z pojedynkami wojów, degustacjami średniowiecznych przekąsek i napitków. Zamek drahimski leży na Szlaku Solnym. Szlak ten w województwie
zachodniopomorskim jest oznakowany kolorem czerwonym, liczy łącznie 163 km i prowadzi z Kołobrzegu do Czaplinka.
Kaplica templariuszy w Chwarszczanach
Ruiny zamku krzyżackiego w Radzyniu Chełmińskim.
Autorzy: Bogusław Kopka, Robert Andrzejczyk
Wydawnictwo: Polska Organizacja Turystyczna